ΣΥΡΙΑ Η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης περνά σε νέα φάση

Η Ρωσία δεν έμεινε στην άκρη

Εκατομμύρια είναι οι πρόσφυγες που αναγκάστηκαν από την ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία από το 2011 να εγκαταλείψουν τη χώρα τους

Στις 30 Σεπτέμβρη, με απόφαση της ρωσικής ηγεσίας ξεκίνησαν αεροπορικές επιδρομές στη Συρία, εναντίον του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους». Νωρίτερα, την ίδια μέρα, η Ανω Ρωσική Βουλή ενέκρινε αίτημα του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, για την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στο εξωτερικό, και συγκεκριμένα για τη στήριξη του Μπασάρ Ασαντ στη Συρία.

Η εξέλιξη αυτή ήρθε λίγες ώρες μετά την ομιλία του Ρώσου Προέδρου στον ΟΗΕ, όπου υπεραμύνθηκε των ρωσικών θέσεων για τη Συρία και την Ουκρανία, καθώς και μετά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του. Ωστόσο, δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία», αφού όλες οι πληροφορίες ανέφεραν τις τελευταίες βδομάδες την αύξηση της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στη Συρία και τη μεταφορά εκεί σύγχρονου στρατιωτικού εξοπλισμού.

Κλιμάκωση της επέμβασης

Η εξέλιξη σαφώς και σηματοδοτεί την παραπέρα όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Να θυμίσουμε πως η ρωσική στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, έρχεται μετά την επέμβαση των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Τουρκίας, των μοναρχιών του Κόλπου κ.ά. δυνάμεων στην περιοχή, που εκτυλίσσεται από το 2011.

Το ΚΚΕ από την πρώτη στιγμή καταδίκασε αυτήν την επέμβαση που έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για το λαό της Συρίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Οταν αστικά κι οπορτουνιστικά κόμματα «πανηγύριζαν» για τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη», το Κόμμα μας αποκάλυψε την οργανωμένη επιχείρηση χρηματοδότησης κι εξοπλισμού από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της λεγόμενης αντιπολίτευσης στη Συρία, που είχαν ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, και τη συγκρότηση κι εξάπλωση του τέρατος του «Ισλαμικού Κράτους», αλλά και τη δημιουργία ενός τεράστιου κύματος προσφύγων, τόσο στο εσωτερικό της χώρας (περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι), όσο και προς το εξωτερικό (κυρίως σε Τουρκία, Λίβανο και Ιορδανία, όπου βρίσκονται γύρω στα 2 εκατομμύρια ξεριζωμένοι, όσοι εκ των οποίων έχουν τη δυνατότητα, προσπαθούν να φτάσουν σε χώρες της Ευρώπης).

Το στρατιωτικό «τοπίο» της συριακής σύγκρουσης

Ρωσικό μαχητικό επί το έργον στη Συρία

Είναι γνωστές οι στενές οικονομικές και πολιτικο-στρατιωτικές σχέσεις, που έχει η Ρωσία με το αστικό καθεστώς Ασαντ, που αποτελεί τα τελευταία 20 χρόνια σταθερό σύμμαχο της καπιταλιστικής Ρωσίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου. Σε μια περιοχή, δηλαδή, που παίζεται ένα μεγάλο γεωπολιτικό «παιχνίδι», με ισχυρούς «παίχτες», όπως είναι οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το Ισραήλ, η Τουρκία, η Αίγυπτος, οι μοναρχίες του Κόλπου.

Η επέμβαση αυτών των δυνάμεων στη Συρία, που αξιοποίησε υπαρκτά κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα του καθεστώτος του Ασαντ, οδήγησε τη Συρία σε ένα σύνθετο πολιτικό - στρατιωτικό «παζλ». Ετσι, μετά την «τριχοτόμηση», στην οποία οδήγησε η αμερικανική εισβολή το Ιράκ (περιοχές που ελέγχει η κεντρική κυβέρνηση, οι Κούρδοι και το λεγόμενο ΙΚ), ένας ανάλογος διαμελισμός παρατηρείται και στη Συρία.

Οι πολιτικο-στρατιωτικές δυνάμεις, που παραμένουν πιστές στον Ασαντ, διατηρούν τον έλεγχο σε σημαντικό τμήμα της χώρας, γύρω στο 40% των εδαφών, που όμως είναι κατοικημένες και καλλιεργούμενες περιοχές.

Οι ένοπλες δυνάμεις του, υπολογίζεται ότι στα 5 χρόνια πολέμου, αντιμετωπίζουν μια κατάσταση φθοράς, που τις έχει αναγκάσει να συρρικνωθούν από τις 325 χιλιάδες, σε 150 χιλιάδες. Αλλες 60 χιλιάδες είναι στις δυνάμεις της καλά εξοπλισμένης Φρουράς, όπως και μερικές δεκάδες χιλιάδες είναι οι δυνάμεις της ένοπλης πολιτοφυλακής, καθώς και των δυνάμεων της λιβανικής «Χεζμπολάχ», που αποτελεί σταθερό σύμμαχο του καθεστώτος. Με στρατιωτικούς συμβούλους, όπλα και πυρομαχικά όλο αυτό το διάστημα στηρίζουν το καθεστώς η Ρωσία και το Ιράν.

Ενα κομμάτι στα βόρεια της χώρας ελέγχουν οι πολιτοφυλακές των Κούρδων, που υπολογίζονται γύρω στις 30 χιλιάδες, από ελαφρά οπλισμένους άνδρες.

Το λεγόμενο «Ισλαμικό Κράτος», που φέρεται να ελέγχει μεγάλο μέρος των εδαφών, που στην πραγματικότητα είναι ακατοίκητη έρημος, έχει στον έλεγχό του τις συνοριακές περιοχές με το Ιράκ κι ελέγχει πετρελαιοπηγές, που του δίνουν κέρδη από το λαθρεμπόριο καυσίμων προς Τουρκία και Ιράκ. Υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για τον αριθμό των δυνάμεών του, από 20 έως 100 χιλιάδες άντρες. Οι ρωσικές υπηρεσίες τούς υπολογίζουν από 30 έως 50 χιλιάδες. Μεταξύ τους και πολλοί που προέρχονται από το εξωτερικό (Ευρώπη, Ρωσία κ.λπ.), ενώ είναι γνωστές οι σχέσεις τους με την Τουρκία, τις μοναρχίες του Κόλπου, αλλά και τις ΗΠΑ, που αρκετούς απ' αυτούς τους χρηματοδότησαν, τους εκπαίδευσαν, τους εξόπλισαν και τώρα τους αξιοποιούν για την προώθηση των σχεδίων τους.

Οι δυνάμεις της ένοπλης «αντιπολίτευσης», του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», που ανοιχτά πατρονάρεται από ΗΠΑ - ΕΕ, υπολογίζονται από τις ίδιες από 45 έως 60 χιλιάδες, νούμερα που αμφισβητεί η ρωσική ηγεσία.

Αλλες στρατιωτικές δυνάμεις, που έχουν αναπτύξει δράση είναι το ισλαμιστικό κίνημα «Ζαμπχάτ Αλνούσρα» («Μέτωπο Στήριξης»), που έχει έως 10 χιλιάδες ενόπλους και τη στήριξη των μοναρχικών καθεστώτων της περιοχής.

Βεβαίως, στην πράξη παρατηρείται πως όλες αυτές οι δυνάμεις που μάχονται κατά του καθεστώτος Ασαντ, παρά τις τριβές μεταξύ τους, είναι και «συγκοινωνούντα δοχεία», δηλαδή αλληλοτροφοδοτούνται.

Τέλος, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι από τα 1967 το Ισραήλ κατέχει συριακά εδάφη (τα Υψίπεδα του Γκολάν), έχει δηλαδή αναπτύξει μόνιμες στρατιωτικές δυνάμεις κατοχής μέσα στη Συρία και παρέχει ιατροφαρμακευτική (και άλλη;) υποστήριξη στις δυνάμεις που μάχονται τον Ασαντ.

Η ρωσική εμπλοκή

Σ' αυτές τις σύνθετες στρατιωτικές συνθήκες, η ρωσική ηγεσία αποφάσισε την ενίσχυση των δυνάμεων του Ασαντ, βασικά με δύο τρόπους: α) με την παροχή σύγχρονου στρατιωτικού εξοπλισμού, με όπλα μεγαλύτερης ακρίβειας (νέα τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, σύγχρονα συστήματα τηλεπικοινωνιών, κατασκοπευτικά μη επανδρωμένα αεροπλάνα, πυροβόλα κ.ά.), β) με αεροπορικούς βομβαρδισμούς των δυνάμεων των «τρομοκρατών». Η συριακή αεροπορία έχει πιο παλαιωμένα αεροπλάνα, με λιγότερες δυνατότητες στο να καταφέρουν στον αντίπαλο χτυπήματα ακριβείας.

Με τις ενέργειες αυτές, εκτιμάται πως μπορούν να «ισοφαριστούν» οι έμψυχες απώλειες των συριακών Ενόπλων Δυνάμεων και να αποκτήσουν αυτές και πάλι υπεροχή και δυναμική στην αντιμετώπιση των εχθρών τους.

Επιπλέον, με πρωτοβουλία της Ρωσίας συγκροτήθηκε στη Βαγδάτη «κοινό πληροφοριακό κέντρο», μαζί με τη Συρία, το Ιράν και το Ιράκ, με στόχο το συντονισμό των επιχειρήσεων κατά του λεγόμενου «Ισλαμικού Κράτους».

Ηδη η Ρωσία εξαπέλυσε μέσα στις πρώτες μέρες δεκάδες αεροπορικές επιδρομές, από βάσεις που έχει δημιουργήσει στο συριακό έδαφος, ενώ έχει αναπτύξει και μικρές χερσαίες δυνάμεις πεζοναυτών στις ρωσικές βάσεις απ' όπου εφορμούν τα πολεμικά αεροπλάνα κι ελικόπτερά της, όπως και πλοία του πολεμικού της στόλου στα χωρικά ύδατα της Συρίας.

Αυτά στο στρατιωτικό πεδίο, γιατί και στο πολιτικό υπάρχουν σημαντικοί στόχοι. Αλλωστε, δεν πρέπει να μας διαφεύγει η σύνδεση του στρατιωτικού με το πολιτικό, αφού ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα (βίαια) μέσα.

Πίσω από το... «περιτύλιγμα»

Μέσα από αυτές τις εξελίξεις πρέπει να βλέπουμε τα πραγματικά κίνητρα, τον ταξικό χαρακτήρα και τις προθέσεις των δυνάμεων, που βρίσκονται σε πολεμική σύγκρουση, ξεπερνώντας τα όποια προσχήματα, όπως π.χ. ότι γίνεται «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας», ή για «ανθρωπιστικούς λόγους», ή αν για τους βομβαρδισμούς υπάρχει η έγκριση της ντόπιας κυβέρνησης ή του ΟΗΕ, κι άρα αυτοί είναι συμβατοί με το διεθνές δίκαιο. Να θυμίσουμε πως κι οι βομβαρδισμοί του ΝΑΤΟ στη Λιβύη έγιναν με την έγκριση του ΟΗΕ. Συμπερασματικά, λοιπόν, πρέπει να δούμε πέρα από το... «περιτύλιγμα», από το πώς μας σερβίρετε η κάθε σχετική ενέργεια.

Οι επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών στη μια ή στην άλλη περιοχή και χώρα, που μπορεί να γίνονται στο όνομα διάφορων «αγνών» κι «αγαθών» προθέσεων και συνθημάτων, έχουν μια σφραγίδα, αυτή του καπιταλιστικού κέρδους, του κέρδους των μονοπωλίων και του αδυσώπητου ανταγωνισμού, που εξελίσσεται ανάμεσά τους για το μοίρασμα των πρώτων υλών, των δρόμων μεταφορών, των αγωγών, των μεριδίων των αγορών. Αλλωστε, αυτό το μαρτυρά μια μακρά «αλυσίδα» ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων των τελευταίων χρόνων.

Η Συρία δεν αποτελεί εξαίρεση.

Στοχεύσεις, πίσω από τα προσχήματα

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, εξαιτίας της ανισόμετρης ανάπτυξης του καπιταλισμού, του γεγονότος, δηλαδή, πως εμφανίστηκαν δυναμικά ανερχόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις (Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία, Ινδία, Νότια Αφρική), που κερδίζουν «έδαφος» σε βάρος των παλαιότερων, όπως είναι οι ΗΠΑ και οι χώρες της ΕΕ, δυνάμωσαν οι ανταγωνισμοί. Για τα συμφέροντα των μονοπωλίων που εδρεύουν σ' αυτές τις χώρες έχει μεγάλη σημασία η κατάκτηση νέων πηγών Ενέργειας, ο καθορισμός και ο έλεγχος δικών τους δρόμων μεταφοράς των προϊόντων, η κατάσταση μεριδίων στις οικονομίες άλλων χωρών. Η καπιταλιστική κρίση «ανακάτεψε τα χαρτιά» ακόμη περισσότερο.

Αποδείχτηκε πως ο περίφημος «πολυπολικός κόσμος», δεν είναι άλλος από τον κόσμο των σκληρών ενδοϊμπεριαλιστικών αναμετρήσεων, που διεξάγονται με οικονομικά, διπλωματικά, πολιτικά και στρατιωτικά μέσα σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Μια από αυτές είναι και η πλούσια σε υδρογονάνθρακες περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτή η περιοχή, που, επιπλέον, αποτελεί και «πέρασμα» από την Ευρώπη προς την Ασία και την Αφρική, έχει πολλά «ανοιχτά ζητήματα» από τις προηγούμενες δεκαετίες.

Σ' αυτήν τη φάση γίνεται φανερή, από τη μια, η επιδίωξη των ΗΠΑ και των συμμάχων τους να «γκρεμίσουν» το συριακό καθεστώς, που αποτελεί στρατηγικό σύμμαχο της Ρωσίας και του Ιράν, σύμμαχο της Κίνας. Μια τέτοια εξέλιξη, οπωσδήποτε, θα αποτελούσε πλήγμα, για όλες τις παραπάνω δυνάμεις. Ως πρόσχημα, οι ΗΠΑ κι οι σύμμαχοί τους χρησιμοποιούν τα ζητήματα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας», «της αποκατάστασης της δημοκρατίας» και της επίλυσης «ανθρωπιστικών ζητημάτων», όπως η προστασία των χριστιανικών πληθυσμών κ.ά.

Από την άλλη, είναι σαφής η επιδίωξη της Ρωσίας να στηρίξει με κάθε μέσο το καθεστώς της Συρίας, ώστε να έχουν τα δικά της μονοπώλια κι όχι τα ευρωατλαντικά τον πρώτο λόγο, σε συνεργασία με το τμήμα της αστικής τάξης, που εκφράζει το καθεστώς Ασαντ, στην εκμετάλλευση των πόρων και του λαού. Κι εδώ ως πρόσχημα χρησιμοποιείται η «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» και της επίλυσης «ανθρωπιστικών ζητημάτων». Ταυτόχρονα, για τη ρωσική ηγεσία το «στοίχημα» της διατήρησης των θέσεών της στη Συρία αποτελεί κι ένα είδος «εγγύησης» στην προσπάθειά της να δυναμώσει τη διείσδυσή της και σε άλλες χώρες της περιοχής.

Διάφορα σενάρια ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης

Το υπόβαθρο πάνω στο οποίο γίνεται η αντιπαράθεση είναι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, το πώς θα γίνει η μοιρασιά του φυσικού πλούτου και του πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι. Ετσι, στο συριακό ζήτημα επικεντρώνεται μια γιγαντιαία αναμέτρηση δυνάμεων. Αυτό δε σημαίνει ότι αυτές αυτόματα θα τεθούν σε αντιπαράθεση. Υπάρχουν πολλά σενάρια.

Δεν μπορεί, π.χ., να αποκλειστεί το σενάριο οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους να επιλέξουν την τακτική της μακρόχρονης οικονομικής «αιμορραγίας», αλλά και πολιτικο-στρατιωτικής φθοράς της Ρωσίας, τόσο στη Συρία, όσο και στην Ανατολική Ουκρανία, ανοίγοντας επιπλέον κι άλλες «πληγές» στην Κεντρική Ασία, στον Καύκασο, κ.α.

Ούτε, επίσης, θα πρέπει να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο ανοιχτής στρατιωτικής εμπλοκής όλων των ξένων δυνάμεων στη Συρία, με τη μετατροπή και τη μοιρασιά της σε προτεκτοράτα.

Ακόμη και το σενάριο ενός προσωρινού συμβιβασμού των εμπλεκόμενων δυνάμεων, με την αντικατάσταση του Ασαντ, την αξιοποίηση «μετριοπαθών» δυνάμεων της αντιπολίτευσης, που σήμερα φαντάζει πιο δύσκολο, δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Η εμπλοκή της Ελλάδας

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έχει τεράστιες ευθύνες απέναντι στον ελληνικό λαό, γιατί δηλώνει πρόθυμη να σπρώξει ακόμη βαθύτερα τη χώρα μας στο «βαρέλι δίχως πάτο» αυτών των ενδοαστικών αντιθέσεων, μέσα από τους σχεδιασμούς των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ.

Μιλάμε για την παραχώρηση των στρατιωτικών βάσεων για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τη δημιουργία και νέων (Κάρπαθο), αλλά και τη συνδρομή της Ελλάδας με στρατιωτικές δυνάμεις σε μια πιθανή επέμβαση.

Οι κομμουνιστές εναντιωνόμαστε στις επιλογές και τους σχεδιασμούς της αστικής τάξης της χώρας, τους οποίους εξυπηρετεί και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που δηλώνει την ετοιμότητά της να σπρώξει την Ελλάδα στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, με το πρόσχημα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας».

Είμαστε αντίθετοι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, καλούμε σε οργάνωση της πάλης του λαού ενάντια στην εμπλοκή της χώρας σ' αυτόν, ενάντια στη χρησιμοποίηση των εδαφών, των θαλασσών και του εναέριου χώρου της χώρας ως «ορμητήριου» για την επίθεση σε ξένα εδάφη, καθώς κι ενάντια στη συμμετοχή ελληνικών ένοπλων δυνάμεων.

Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας με το κομμουνιστικό κίνημα στη Συρία, που σαφώς και δεν μπορεί να είναι αδιάφορο απέναντι στην ξένη ιμπεριαλιστική επέμβαση, που σημειώνεται τώρα στη χώρα του, και ούτε στα σχέδια κατοχής και διαμελισμού της.

Η πάλη του συριακού λαού μπορεί να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα στο βαθμό που συνδέεται με την πάλη για μια πατρίδα απαλλαγμένη από τους κεφαλαιοκράτες, έξω από όλους τους ιμπεριαλιστικούς συνασπισμούς, μια πατρίδα όπου η εργατική τάξη θα είναι στην εξουσία, ιδιοκτήτης του πλούτου που παράγει.

Ε. Β.