Επανακρατικοποιήσεις στην Ε.Ε.; Ω, ναι!

Κάνοντας μια βόλτα στο διαδίκτυο, έπεσε το μάτι μου σε ένα αρθράκι που μου φάνηκε ενδιαφέρον. Τίτλος του "Η Πολωνία βάζει στο αρχείο το σχέδιο διάσωσης της εταιρείας εξόρυξης άνθρακα Kompania Weglowa" και οι δυο υπότιτλοί του εξηγούν ότι "το σχέδιο θα εθεωρείτο παράνομο από την Ε.Ε." και ότι "δεν εμπλέκει ιδιώτες επενδυτές". Διαβάζοντας και ψάχνοντάς το λίγο παραπάνω, ανακάλυψα μερικά ωραία πραγματάκια.

Η Kompania Weglowa εδρεύει στο Κατόβιτσε και είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής άνθρακα στην Ευρώπη, με ορυχεία συνολικής έκτασης 665 τετραγωνικών χιλιομέτρων σε 45 περιοχές της χώρας, ετήσια παραγωγή πάνω από 50 εκατομμύρια τόννους και 40 χιλιάδες εργαζόμενους. Αυτός ο κολοσσός, λοιπόν, παρουσίασε πέρυσι ζημιές ύψους 2,4 δισ. ζλότυ (κάπου 640 εκατ. ευρώ), λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών άνθρακα. Έτσι, η διοίκηση προχώρησε στην παρουσίαση ενός σχεδίου στήριξης της εταιρείας, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να μείνουν μόνο 11 ορυχεία και να βρεθούν επενδυτές διατεθειμένοι να βάλουν περί το 1,5 δισ. ζλότυ (περίπου 400 εκατ. ευρώ).

Kompania Weglowa - Οι εγκαταστάσεις στο Λουμπέλσκι, ένα από τα ορυχεία που προορίζονται για κλείσιμο

Μιας και στις 25 Οκτωβρίου η Πολωνία πάει σε εκλογές και, ως εκ τούτου, δεν μπορείς να μη λάβεις υπ' όψη σου τις ψήφους των οικογενειών των 40 χιλιάδων εργαζομένων, η κυβέρνηση δημιούργησε ένα κρατικό ταμείο (fund) με 1,4 δισ. ζλότυ (κάπου 373 εκατ. ευρώ), το οποίο θα επένδυε στην KW. Όμως, η Ε.Ε. έσπευσε να ενημερώσει την πολωνική κυβέρνηση ότι η εν λόγω ενέργεια αντίκειται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς διότι αφ' ενός μεν συνιστά μονομερή κρατική επιχορήγηση (πράγμα που, όπως θυμάστε από την ιστορία με την Ολυμπιακή, απαγορεύεται στην Ε.Ε.) αφ' ετέρου δε δεν επιτρέπει την συμμετοχή ιδιωτών. Έτσι, η κυβέρνηση απέσυρε το σχέδιο.

Ας πάμε τώρα κάπου 270 χιλιόμετρα βορειανατολικά τού Κατόβιτσε, στο Κοζιένιτσε. Εκεί έχει το εργοστάσιό της η Enea, μια κρατική εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και τρίτη σε μέγεθος ΔΕΚΟ της χώρας, η οποία προμηθεύεται άνθρακα από το κοντινό ορυχείο τής KW, το Μπογκντάνκα. Είτε πρόκειται για συγκαλυμμένη κρατική παρέμβαση στην διάσωση της KW (προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια και οι απαγορεύσεις τής Ε.Ε.) είτε όχι, η ουσία είναι ότι η Enea κατέθεσε προσφορά 1,48 δισ. ζλότυ (392 εκατ. ευρώ) για την εξαγορά τού 64,57% της Μπογκντάνκα και η κυβέρνηση δήλωσε ότι δεν προτίθεται να την μπλοκάρει. Εάν, τελικά, η προσφορά γίνει δεκτή (προσέξτε ότι το ποσό τής προσφοράς σχεδόν συμφωνεί με το ποσό που ζητούσε το πλάνο διάσωσης της KW!), η Enea θα γίνει η πρώτη εταιρεία με καθετοποιημένη παραγωγή ρεύματος (ορυχείο-εργοστάσιο) στην μετακομμουνιστική Πολωνία. Και, μάλιστα, αυτό θα συμβεί όχι με ιδιωτικοποίηση αλλά με... επανακρατικοποίηση!

Δεν ξέρω αν κάποιοι στις Βρυξέλλες έχουν αρχίσει να τρώνε τα νύχια τους από τα νεύρα τους αλλά υποψιάζομαι πολύ έντονα ότι η εν λόγω επανακρατικοποίηση γίνεται με διπλό στόχο. Από την μία, τα αφεντικά τής KW βρίσκουν τα λεφτά που χρειάζονται για να αναδιοργανώσουν την επιχείρησή τους κι από την άλλη ένα προβληματικό κομμάτι τής επιχείρησης αυτής περνάει στην κατοχή τού δημοσίου και, αφού εξυγιανθεί με τους φόρους των πολιτών, αργότερα (κατά πάσα πιθανότηατα) θα ξαναπουληθεί καθαρό και σενιαρισμένο. Αν σας έφερα στον νου κάτι ωραίες ιστορίες των πρώτων πασοκικών χρόνων με τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (Ν.1386/1983), σας συγχαίρω για την οξύνοιά σας.


Όπως είχαμε καταδείξει στην "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού", η οπισθοχώρηση του κομμουνισμού στις ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες έφερε όχι μόνο το ξεπούλημα της κρατικής περιουσίας μπιρ-παρά σε ιδιώτες αλλά και τον αλόγιστο τεμαχισμό της ώστε να πουληθεί ευκολώτερα. Δείγματα αυτής της πολιτικής έχουμε και στον τόπο μας, με το "σπάσιμο" της μεγάλης ΔΕΗ σε κομμάτια και τους ιδιώτες να στριμώχνονται για να πάρουν άλλος τα λιγνιτωρυχεία, άλλος την παραγωγή ρεύματος, άλλος την διανομή και άλλος την λιανική πώλησή του. Κι από δω και πέρα, ο καθένας θα παράγει ό,τι, όσο και όταν τον συμφέρει. Αν π.χ. πέφτουν οι τιμές του λιγνίτη, ο λιγνιτοπαραγωγός δεν θα παράγει γιατί δεν θα τον συμφέρει και, αν ανεβαίνουν, δεν θα παράγει ρεύμα το εργοστάσιο επειδή θα είναι ασύμφορη η τιμή τής πρώτης ύλης.

Μπογκντάνκα - Το ορυχείο το οποίο πάει για επανακρατικοποίηση

Προκειμένου για διαχείριση εθνικού πλούτου και για λειτουργία ΔΕΚΟ, η εισβολή ιδιωτών έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα. Κι αυτό συμβαίνει επειδή η προσφορά τους δεν εξαρτάται από την ζήτηση (δηλαδή, από τις κοινωνικές ανάγκες) αλλά από το επίπεδο μεγιστοποίησης των κερδών τους. Στο παράδειγμά μας, δηλαδή, η παραγωγή ρεύματος δεν εξαρτάται από το πόσο ρεύμα και σε ποιες τιμές χρειάζεται ο πολίτης αλλά από την ποσότητα και την τιμή που βολεύουν τον ιδιώτη κεφαλαιούχο. Το πόσο επικίνδυνα μπορούν να γίνουν αυτά τα προβλήματα γίνεται σαφές από την υπόθεση της KW που παρουσιάσαμε πιο πάνω (κλείνουν 34 από 45 ορυχεία ως ασύμφορα!) και ακόμη σαφέστερο από "Το σκάνδαλο Enron", που είχαμε παρουσιάσει στην "Ανατομία...".

Πριν κλείσουμε, πρέπει να θυμηθούμε ότι ο εξηλεκτρισμός και η πρόοδος της χώρας τα τελευταία 65 χρόνια οφείλεται στην κρατική ΔΕΗ και στην πλήρως καθετοποιημένη λειτουργία της ως ΔΕΚΟ. Αν η ΔΕΗ δεν ήταν κρατική, σήμερα τα ορεινά χωριά της χώρας και τα συντριπτικά περισσότερα νησιά της δεν θα είχαν ρεύμα, διότι κανείς ιδιώτης δεν θα έμπαινε στα έξοδα να στήσει ολόκληρο δίκτυο προκειμένου να φτάσει ο ηλεκτρισμός σε δυσπρόσιτα μέρη.



Αναδημοσίευση απο το teddygr.blogspot.gr