Στόμωσαν πάλι οι οθόνες μας με εικόνες ανθρωποσφαγής από το δολοφονικό χτύπημα στην πορεία ειρήνης στην Άγκυρα. Θλιβερή προσθήκη στην αιματηρή ρουτίνα των ειδήσεων που φτάνουν από την ευρύτερη γειτονιά μας καθημερινά: Συρία, Αφγανιστάν, Παλαιστίνη, Ουκρανία, Ιράκ, Λιβύη, Υεμένη. Το αίμα ρέει όλο και πιο εύκολα και σε ολοένα και πιο αδιέξοδες και σκοταδιστικές συγκρούσεις. Η εξαρχής αιματηρή «ταινία» του 21ου αιώνα, αρχίζει πλέον να μοιάζει με παρανοϊκό θρίλερ. Όσοι σήμερα την παρακολουθούν με δέος ή με απάθεια, αρχίζουν να διαισθάνονται πως είναι πιθανό να μη δουν τελικά τη συνέχειά της απλά «επί της οθόνης», αλλά να γίνουν κι αυτοί πρωταγωνιστές ή θύματά της.
Κι όμως, 25 χρόνια πριν, ο καπιταλισμός έταζε την «αιώνια ειρήνη» του Γερμανού φιλόσοφου Καντ. Τότε, τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις τις ένωνε η «δόξα του νικητή» απέναντι στον «κοινό εχθρό», τον κομμουνισμό κι έδιναν υποσχέσεις: η «δημοκρατία» -εννοώντας τη δημοκρατία που έχει ίδιους ιδιοκτήτες με τον πλούτο, την αστική- και η «ελεύθερη αγορά» θα επεκταθούν παντού φέρνοντας ευημερία και ειρήνη, εξαλείφοντας τις βασικές πηγές δυστυχίας στον πλανήτη. Κυριαρχούσε ευφορία από τις συμφωνίες οικονομικής και πολιτικής «ολοκλήρωσης» στην Ευρώπη και αλλού, από τις συμφωνίες ειρήνευσης σε περιοχές που σπαράσσονταν από διενέξεις δεκαετιών. «Παγκοσμιοποίηση» και «επικοινωνία» ήταν οι λέξεις της μόδας, ενώ οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις δικαιολογούνταν πλέον ως «ανθρωπιστικές»/αστυνομικές επιχειρήσεις.
Τότε, ας μην ξεχνάμε, μόνο το ΚΚΕ και λίγοι κομμουνιστές παγκοσμίως επέμεναν ότι βρισκόμαστε ακόμα στην ιμπεριαλιστική εποχή, δηλαδή στο ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού που σαπίζει κι έχει να προσφέρει στους λαούς μόνο δυστυχία και πόλεμο. Αντίθετα, οι κάθε λογής οπορτουνιστές –το χαρακτηριστικότερο υποπροϊόν της ιμπεριαλιστικής εποχής στο εργατικό κίνημα- αξιοποιούσαν δεόντως τη συγκυρία.
Οι περισσότεροι διέγραφαν ακόμη και τη λέξη «ιμπεριαλισμός» υμνώντας τη Νέα Εποχή. Κάποιοι κατήγγελλαν τον ιμπεριαλισμό υποτίθεται, αλλά με τις εντυπωσιακά θολές ονομασίες «Νέα Τάξη», «Παγκοσμιοποίηση». Σε αυτό το πολύχρωμο «νέο» ρεύμα άλλοι ήθελαν μια «εναλλακτική» παγκοσμιοποίηση, άλλοι καθόλου, κάποιοι άλλοι (όπως ο ΣΥΡΙΖΑ) χώραγαν τους πάντες… Όλοι τους όμως, οπαδοί, αμφισβητίες και αντίπαλοι της «Παγκοσμιοποίησης» είχαν κάτι κοινό: δέχονταν ότι ο καπιταλισμός είχε «αλλάξει», είχε μπει σε μια εποχή όπου οι ιμπεριαλιστές υπερβαίνουν τις μεταξύ τους αντιθέσεις και οδεύουν σε μια «παγκόσμια διακυβέρνηση». Με τις απαραίτητες «μαρξίζουσες» σάλτσες, και οι μεν και οι δε καλούσαν τους λαούς είτε να υποστηρίξουν αυτή τη φαντασίωση, είτε να της «αντισταθούν» λες και ήταν αυτή η πραγματικότητα.
Ωστόσο η φαντασίωση είχε ήδη όνομα και διαδρομή: ήταν ο υπεριμπεριαλισμός, η απλουστευτική θεωρία του σοσιαλδημοκράτη Κάουτσκι. Έναν αιώνα πριν -ενώ μαινόταν ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος- αυτός ο αποστάτης του μαρξισμού διαβεβαίωνε καθησυχαστικά ότι ο ιμπεριαλισμός είναι η ενσωμάτωση αγροτικών περιοχών από τις πλούσιες χώρες, ότι είναι απλώς μια πολιτική που γρήγορα θα οδηγούσε σε μια ισορροπημένη μοιρασιά και σε παγκόσμια ειρήνη.
Αυτή την ξεχασμένη για δεκαετίες αυταπάτη ανέσυραν οι ποικιλόχρωμοι οπορτουνιστές και τη μετέτρεψαν σε ξόανο, που άλλοι λάτρευαν και άλλοι αναθεμάτιζαν. Ίδιος ο σκοπός, όπως κι έναν αιώνα πριν: πότε με «κοσμοπολίτικα», πότε με «πατριωτικά» κηρύγματα, οι εργάτες να ακολουθούν πότε τη μια, πότε την άλλη αστική ή ιμπεριαλιστική μερίδα στη σκληρή μάχη για επικράτηση, σαν να εξαρτιόταν από αυτή τη μάχη η δική τους επιβίωση.
Σήμερα οι αστοί ιδεολόγοι διαπιστώνουν -με τρόμο ή με κυνισμό- ότι ο υπέροχος κόσμος τους μοιάζει περισσότερο με τον «πόλεμο όλων εναντίων όλων» του Άγγλου φιλόσοφου Χομπς. Εικόνα του είναι κατεξοχήν οι χώρες όπου οι ιμπεριαλιστές εισέβαλαν με σημαία την ειρήνη και τη δημοκρατία. Σκοταδισμός, χάος, προσφυγιά το αποτέλεσμα. Η ειρήνη τους γεννά διαρκείς πολέμους, εθνικιστικό μίσος που ξύνει μέχρι και παλιές πληγές, συντηρεί απειλές για γενικευμένο πόλεμο. Η δημοκρατία τους γεννά αυταρχισμό ή και ανοιχτό φασισμό καθώς οι λαοί βυθίζονται στην εκμετάλλευση και εξαθλίωση.
Η παγκόσμια διακυβέρνηση πήγε περίπατο, η ίδια η ΕΕ τρίζει επικίνδυνα. Ο μονοπωλιακός ανταγωνισμός ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (παλιές και ανερχόμενες) εκδηλώθηκε ανοιχτά το 2003 με τον πόλεμο στο Ιράκ. Με το νέο ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης, αποχαλινώθηκε. Κάθε ιμπεριαλιστική συμφωνία και κάθε ολοκλήρωση όχι μόνο δεν αίρει αυτό τον ανταγωνισμό αλλά τον εντείνει.
Οι οπορτουνιστές μιλούν ξανά πλέον για «ιμπεριαλισμό», με τον αποβλακωτικό τρόπο όμως που χρησιμοποιεί τον όρο αυτό η αστική τάξη, εννοώντας ουσιαστικά την επιθετική πολιτική ενός αντιπάλου. Εκμεταλλεύονται τον φόβο των ανθρώπων για το μέλλον και τον πόθο για ειρήνη ώστε να τους πείθουν να στρατεύονται κάτω από τις σημαίες των στόχων της μιας ή της άλλης μερίδας των αστών.
Στην Ελλάδα σήμερα, άλλοι ζητούν από τον λαό να υπομείνει αγόγγυστα τις θυσίες ώστε να παραμείνει κάτω από τις «προστατευτικές φτερούγες» των …όρνεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ που δήθεν προσφέρουν ασφάλεια και ευημερία. Άλλοι πάλι, προετοιμάζουν από τώρα το σχέδιο Β της αστικής τάξης σε περίπτωση που το οικοδόμημα αρχίσει να διαλύεται και υποχρεωθεί να αναθεωρήσει τις στρατηγικές επιλογές συμμαχιών της. Προβάλλουν –όπως και κάποιοι ακροδεξιοί και νεοφασίστες ευρωσκεπτικιστές- σαν λύση την επιστροφή σε έναν «εθνικό καπιταλισμό».
Ιμπεριαλισμός είναι ο ανελέητος ανταγωνισμός ανάμεσα στα μονοπώλια, που αναπτύσσονται ανισόμετρα. Αυτό σημαίνει ότι η ίδια μήτρα που γεννά την κρίση και την ανέχεια στη ζωή μας γεννά τους πολέμους που πνίγουν τους λαούς στο αίμα για να μοιραστούν και να ξαναμοιραστούν οι αγορές.
Ας λυσσομανούν όσοι ενοχλούνται από αυτή την αλήθεια που στην Ελλάδα μόνο το ΚΚΕ με συνέπεια αποκαλύπτει!
Τον ιμπεριαλισμό οι εργάτες και οι λαοί τον πολεμούν αποτελεσματικά μόνο κάτω από τη δική τους σημαία, τη σημαία της διεθνούς αλληλεγγύης των εργατών και της ανειρήνευτης πάλης ενάντια στην εξουσία των καπιταλιστών σε κάθε χώρα.
Νίκος Ζαρταμόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου