Συνολικές προβολές σελίδας

Translate

Κυριακή 23 Απριλίου 2017

"Ομπίντα"





«Πίκρα» για τη διαστρέβλωση της Ιστορίας
Για την παράσταση «"Ομπίντα", Οι τελευταίες ώρες του Νίκου Ζαχαριάδη»
Το να καταπιαστεί ένα καλλιτεχνικό έργο με μια ιστορική προσωπικότητα, ομολογουμένως, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πόσο μάλλον όταν η προσωπικότητα αυτή έχει το μέγεθος του Νίκου Ζαχαριάδη. Η μία επιλογή είναι να φωτιστεί το μέγεθος της προσωπικότητας μέσα στο ιστορικό - κοινωνικό πλαίσιο που εκείνη διαμορφώνεται και δρα. Η άλλη επιλογή είναι να αποσυνδεθεί αυτό το μέγεθος από την Ιστορία με αποτέλεσμα να συρρικνωθεί και να χρησιμοποιηθεί κατακρεουργημένο και κατά βούληση. Αυτή η δεύτερη επιλογή έγινε στην παράσταση «"Ομπίντα", οι τελευταίες ώρες του Νίκου Ζαχαριάδη», σε κείμενο και σκηνοθεσία του Γιώργου Κοτανίδη, στο Ιδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης».
Το κείμενο συνίσταται σε ένα συνονθύλευμα αποσπασμάτων από ντοκουμέντα (γράμματα του Νίκου Ζαχαριάδη, 6η και 7η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ) και μυθοπλαστικών στοιχείων. Η αντι-ιστορική σύνδεση και η επιλεκτική παράθεση ντοκουμέντων προσφέρονται άλλωστε για τη διαστρέβλωση της Ιστορίας και μάλιστα με το άλλοθι της «ιστορικής αναφοράς». Με αυτόν τον τρόπο, αλλοιώνονται και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Νίκου Ζαχαριάδη, ο οποίος παρουσιάζεται, ούτε λίγο ούτε πολύ, ως ένας «ρομαντικός ανθρωπάκος», που έκανε το λάθος να γίνει κομμουνιστής. Οι πολιτικές ωστόσο επιλογές του δεν καθορίστηκαν από την επαναστατική ιδεολογία του, αλλά από την υψηλή αίσθηση του «ελληνικού φιλότιμου» που διέθετε. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια προσωπογραφία του Νίκου Ζαχαριάδη που απέχει παρασάγγας από αυτό που αποτελεί την ουσία της προσωπικότητάς του ως λαϊκού κομμουνιστή ηγέτη με ασυμβίβαστο, πρωτοπόρο και μαχητικό πνεύμα, βαθιά αφοσιωμένου στην υπόθεση της εργατικής τάξης, τον προλεταριακό διεθνισμό, την πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση, ο οποίος διακρινόταν για την επαναστατική επαγρύπνηση, την αποφασιστικότητα και το σθένος στην υπεράσπιση της γνώμης του.
Ανάμεσα στα άλλα, ο Ζαχαριάδης παρουσιάζεται, λίγο ως πολύ, και ως «αγγλόφιλος»! «Αγγλόφιλος», λοιπόν, αυτός που με εξαιρετική διορατικότητα και ενώ βρισκόταν ακόμα στο Νταχάου, θεωρούσε τον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό πιο ισχυρό, άρα και πιο επικίνδυνο προοπτικά από τον γερμανικό!
«Αγγλόφιλος» αυτός που καθοδήγησε τον κορυφαίο ταξικό αγώνα του 20ού αιώνα στην Ελλάδα ενάντια στην εγχώρια αστική τάξη και τους Εγγλέζους και Αμερικανούς συμμάχους της, τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ο οποίος - καθόλου τυχαία - ελάχιστα έως καθόλου αναφέρεται στην παράσταση!
Εντύπωση προξενεί το ότι ο συγγραφέας και σκηνοθέτης του έργου σε συνεντεύξεις του κάνει λόγο για μια παράσταση «δικαίωσης» του Νίκου Ζαχαριάδη. Δικαίωση, όμως, από ποιους και για ποιους; Η ιστορική πορεία του Νίκου Ζαχαριάδη ως κομμουνιστή ηγέτη έχει δικαιωθεί όσον αφορά το γεγονός ότι πάλεψε αταλάντευτα σε όλη του τη ζωή για την υπεράσπιση των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, για την υπόθεση της απελευθέρωσής τους. Το Κόμμα του οποίου ηγήθηκε αποτίμησε την πορεία, τη συμβολή του κρίνοντάς την και για τις αδυναμίες του και προχώρησε στην πολιτική και κομματική αποκατάστασή του. Ο Ζαχαριάδης, λοιπόν, δεν χρειαζόταν καμιά θεατρική παράσταση για να τον «δικαιώσει». Αυτό που «δικαιώνεται» στη συγκεκριμένη παράσταση είναι μια καρικατούρα του Νίκου Ζαχαριάδη, που καμιά σχέση δεν έχει με την πραγματικότητα.
Πώς μπορεί άλλωστε να «δικαιώνεται» ένας κομμουνιστής, όταν δικαιώνονται τελικά ο αντικομμουνισμός και ο αντισοβιετισμός;
Στο έργο δεν παίρνεται υπόψη η διαπάλη στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και στο ΚΚΕ κατά την περίοδο του 20ού Συνεδρίου, που δρομολόγησε την οπορτουνιστική στροφή του ΚΚΣΕ, αφαιρείται το πολιτικό περιεχόμενο της καθαίρεσης του Ν. Ζαχαριάδη από τη θέση του Γενικού Γραμματέα της ΚΕ και στη συνέχεια η διαγραφή του, με αποτέλεσμα τα δραματικά αυτά γεγονότα στην Ιστορία του ΚΚΕ να παρουσιάζονται ως προσωπική βεντέτα. Ετσι, και ο τραγικός θάνατος του Νίκου Ζαχαριάδη χρησιμοποιείται για να υπερτονίσει το γενικό συμπέρασμα της παράστασης: Αν είσαι κομμουνιστής, θα κάνεις εγκλήματα και τελικά θα προδοθείς... όπως και να 'χει... μάταιη και προπαντός επικίνδυνη η συμμετοχή στην πάλη για τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Πάνω σ' αυτό το περιεχόμενο συντονίζονται κι όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της παράστασης: Σκηνικό εμπνευσμένο από τη Ρωσική Πρωτοπορία που τελικά «απαγχoνίζει» τον Ν. Ζαχαριάδη, ερμηνείες που θυμίζουν καρικατούρες, κουραστικός ρυθμός και απλοϊκή σκηνική διάταξη.
«Ομπίντα» στα ρωσικά σημαίνει «πικρία, κακοκάρδισμα». Αυτό το αίσθημα θα νιώσει ο θεατής που θα παρακολουθήσει αυτήν την παράσταση, με την ελπίδα ότι θα αναγνωρίσει έστω και κάτι από το ανάστημα του κομμουνιστή Νίκου Ζαχαριάδη. Ομπίντα...
Κείμενο - σκηνοθεσία: Γιώργος Κοτανίδης. Συνεργαζόμενος σκηνοθέτης: Ιωσήφ Βαρδάκης. Σκηνικά: Πουλχερία Τζόβα. Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα. Video art: Κλεοπάτρα Κοραή. Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα. Μουσική επιμέλεια: Νίκος Γιατράκος. Παίζουν οι ηθοποιοί: Γιώργος Κοτανίδης, Δώρα Χρυσικού, Σπύρος Περδίου.





Ελλη ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΥ 
Απο τον Ριζοσπαστη















Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου