H NEOTEΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΣΧΟΛΩΝ E.N. (ΑΕΝ) ,πρώην ΑΔΣΕΝ

(Με ιδιαίτερη συγκίνηση διάβασα του γράμμα του σφου «δόκιμου» στον «Οδηγητή» Νο 1019 που μου έφερε η κόρη μου )

Οι Ναυτικές Σχολές ΕΝ στην Ελλάδα ήταν παντα «φέουδα» του Εφοπλιστικού Κεφαλαίου.Είχαν πάντα ως στόχο να τροφοδοτούν τους Εφοπλιστές με ειδικευμένο αλλα κυρίως πιστό στα συμφέροντά τους επιτελικό προσωπικό για τα καράβια τους .Πλοίαρχοι ,Μηχανικοί και Μαρκόνηδες που ήταν το αξιωματικό προσωπικό σε κάθε πλοίο ήθελαν να είναι εκτός από εξειδικευμένο στην διοίκηση και λειτουργεία των πλοίων και πλήρως ελέγξιμο ιδεολογικά και ταξικά από τους ιδιους .

Ετσι εκτος από την προσεκτική και αυστηρή επιλογή (παλιότερα) των εισακτέων ,είχαν αναπτύξει και ένα πλέγμα ελέγχου στις σχολές αυτές .Καθηγητικό και βοηθητικό πολιτικό προσωπικό αλλα και διοίκηση των σχολών αυτών από το «πιστό τους σκυλί» - το ΛΙΜΕΝΙΚΌ- απ την μια  , κι απ την άλλη η εσωτερική διαμονή των σπουδαστων (εσωκλειστοι ,αρα καλύτερος ο ελεγχός τους) αποτελούσαν την μια πτυχή του πλέγματος αυτού .Αφ ετέρου η πλήρης στρατικοποίηση μέσω Κανονισμών ,διατάξεων ,Στολών ,αναφορών κλπ αποτελούσαν την άλλη .Είτε φοιτούσες σε στρατιωτική σχολή ,είτε σε ΑΔΣΕΝ ήταν ένα και το αυτό ! Μαλιστα το είχαν «ντυσει» και κατάλληλα όλο αυτό με την δικαιολογία ότι η «αυστηρή πειθαρχία είναι εκ των ουκ ανευ στην διοίκηση ενός πλοίου ,αρα ο υποψήφιος Αξιωματικός  πρέπει να την μάθει από τις σπουδές του ακόμα» …Πισω από αυτό βέβαια κρύβαν τους μοίχειους πόθους τους : Ότι σκοπός ήταν ο ελεγχος από τους ιδιους των Αξιωματικών ,η «πειθαρχία» δηλαδή πρωτα και κυρια αυτων στα συμφέροντα τους στο καράβι .Κρύβοντας επιμελώς λεξεις και αξίες όπως «Αλληλεγγύη» , «Συλλογική δουλειά» , «Ενσυνείδητη πειθαρχία» ,λεξεις και αξίες που στον ναυτεργατικό χώρο αποτελούν καθημερινή πρακτική μεταξύ κατώτερων και ανωτερων πληρωματων .Καθε τάξη εχει και τις δικιές της αξιες εξ αλλου .Τα καψόνια ,τα πειθαρχικά, το «διαίρει και βασίλευε (Πλοίαρχοι vs Mηχανικοί ) ,ο ψυχολογικός πόλεμος έδιναν κι έπαιρναν .Οποιος  σπουδαστής ήταν  «απείθαρχος» και αντιδρούσε σ αυτά ,είχαν τους κανονισμούς φκιαγμένους ακριβώς όπως οι στρατιωτικοί ,κι αν δεν σε νουθετούσαν αργά ή γρήγορα ,όχι μόνο σε απέβαλαν απ΄΄ολες τις αντίστοιχες σχολές αλλα έμπαινες σε μαύρη λίστα ώστε ούτε σαν απλός Ναύτης να μη βρίσκεις δουλειά στη θαλασσα .

Ολ αυτά αρχισαν να αντιπαλευονται από τους ιδιους τους σπουδαστες με την βοηθεια και του ταξικου ναυτεργατικου κινηματος ,αλλα με πιο εντονο τροπο μετά το 74 και την πτωση της Χουντας .Οι σπουδαστες εφκιαξαν παρανομους συλλογους ,επιτροπες αγωνα ,ομαδες αντιστασης και αργα αλλα σταθερα το κλιμα αρχισε να αλλαζει .Στο κατω κατω Ναυτεργατες θα βγαιναν, να θαλασσοπνιγονται μαζι με το κατωτερο πληρωμα στα σαπακια των αφεντικων .!Ετσι τελη της δεκαετιας του 70 καταφερε το σπουδαστικο κινημα να σπασει τον πρωτο κρικο ελεγχου και τρομοκρατιας ,το «Εσωκλειστο των σπουδαστων» .Βοηθησε πολύ ιδεολογικά και η κορυφαια παγκοσμια απεργια της ηρωικης ΠΕΜΕΝ (Μηχανικοι) που συνεβει τότε .

Βέβαια η κατάργηση της εσωτερικής διαμονής έφερε και σοβαρές παρενέργειες σε σπουδαστές που έμεναν μακριά από τις σχολές και λειτούργησε και αντίστροφα στις συνειδήσεις κάποιων μια και δε συνοδεύτηκε από κρατική μέριμνα για εστίες και δωρεάν σίτιση .Αυτό το «όπλο» εκμεταλλεύτηκαν και χρησιμοποίησαν οι εφοπλιστές και τα διοικητικά τσιράκια τους (ΛΣ –Καθηγητές ) παρουσιάζοντας την εξέλιξη ως «δώρο» από αυτούς που «δυστυχώς» κόπηκε ,αποκρύβοντας ότι όλα αυτά τα χρόνια τα έξοδα αυτά καλύπτονταν σε ένα μεγάλο μέρος από τον κρατικό προϋπολογισμό (τους ίδιους τους σπουδαστές δηλαδή και τις οικογένειες τους ) και όσα ελάχιστα έδιναν αυτοί (η ΕΕΕ) ήταν από τα κλεμμένα ,από την υπερεκμετάλλευση δλδ των Ναυτεργατών και τα παράνομα υπερκέρδη τους .

Σ αυτή την προπαγάνδα απάντησε πειστικά και άμεσα το σπουδαστικό και ναυτεργατικό κίνημα ,που γιγαντώθηκε στις ΑΔΣΕΝ αρχές της δεκαετίας του 80 ,απαιτώντας αρχικά να μπουν δωρεάν λεωφορεία μεταφοράς (πράγμα που έγινε) των σπουδαστών και κλιμακώνοντας μετά απαιτώντας :

-ΑΠΟΣΤΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ (έξω το Λιμενικό από τις σχολές ,ο ομφάλιος λώρος με τον εφοπλισμό) ,

-ΕΚΔΗΜΟΚΡΑΤΙΣΜΟ (κανονισμοί ,πειθαρχικό δίκαιο ,καθηγητικό προσωπικό)

-ΑΝΩΤΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ( να γίνουν ισότιμες με τα ΚΑΤΕΕ τότε ,ΤΕΙ σημερινά , φοιτητικές εστίες ,σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών ) ,

-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ και αποκατάσταση μέσω των Ναυτεργατικών Σωματείων και όχι των Εφοπλιστικών γραφείων κλπ

Το πλαίσιο αυτό αιτημάτων ξεπερναγε την προπαγάνδα των εφοπλιστών και το αγκάλιαζαν όλο και περισσότεροι σπουδαστές κάνοντας το δικό τους .Παράλληλα έμπαιναν και γενικότεροι ταξικοί στόχοι και ζητήματα στην ιδεολογική πάλη όπως : Το τι χρειάζονται πλέον οι Εφοπλιστές σε μια κοινωνία αφού έτσι κι αλλιώς οι Ναυτεργάτες τα κινούν τα πλοία !

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι η ΚΝΕ ήταν η ψυχή ,ο βασικός καθοδηγητής και η μοναδική δεσπόζουσα δύναμη  στις σχολές .Ο μπροστάρης όλων των αγώνων .Ο Οδηγητής ,ο Ριζοσπάστης ,η Ναυτεργατική έφευγαν πάκα ολόκληρα για τις σχολές ,οι στρατολογίες πήγαιναν σύννεφο .Πολλοί πρωτοπόροι σφοι ,κυριολεκτικά το πήραν πάνω τους το άνοιγμα του δρόμου στην ζούγκλα εκείνη της τρομοκρατίας που επικρατούσε απ τους λιμενικούς στις σχολές .Πλήρωσαν αγόγγυστα και εν πλήρη συνειδησει το τίμημα της πρωτοπορίας με τιμωρίες ,αποβολές , ακόμα και με μαφιόζικου τύπου κυνήγι  (ξυλοδαρμούς έξω απ το σπίτι τους από «αγνώστους») ,πιέσεις στις οικογένειες τους κλπ .Το πιο αδίστακτο και βρωμερό τμήμα της αστικής τάξης έδειχνε τα δόντια του ! (θα μνημόνευα ονομαστικά κάποιους που θυμάμαι αλλά επειδή είναι ήδη τιμημένα μέλη της ηρωικής ΚΟΝ ξέρω πως δεν το θέλουν ,ΤΙΜΗ και ΔΟΞΑ λοιπόν σε όλους  αυτούς του Συντρόφους ,ξέρουν οι ίδιοι …)

Κάθε φορά όμως που συνέβαινε κάτι τέτοιο η απάντηση ερχόταν μαζικά ,οργανωμένα και περιφρουρημένα από την Οργάνωση και το κίνημα .Έτσι στην αποβολή του πρώτου σφου που μπήκε ανοικτά με τον Ριζοσπάστη εμφανή στην εξωτερική τσέπη της στολής το 81 ,η ΟΒ απάντησε βάζοντας αιφνιδιαστικά ένα πρωί από την πύλη το πρώτο ταμπλό της ΚΝΕ στον Ασπρόπυργο και στο προαύλιο του ,ακολουθουμενο από τους ασθμαίνοντες λιμενικούς που τα είχαν χαμένα ,αλλά και την συμπαράσταση  των σπουδαστών που τελικά το επέβαλλαν .Άλλη μια φορά στην πρωινή αναφορά (την ημέρα της δολοφονίας του Ν.Μπελογιαννη ) όλοι οι σφοι -και όχι μόνο – εμφανίστηκαν με ένα κόκκινο γαρύφαλλο στο πέτο της στολής .Ο Διοικητής Παγιαφλας τα έχασε και ρώτησε τι ειν αυτό το γαρύφαλλο και η παραποίηση στολής που έβλεπε ,για να πάρει την βροντερή, περήφανη και θαρραλέα απάντηση από τον Γραμματέα της ΟΒ .  « Σήμερα κ Διοικητά εμείς οι υποψήφιοι ναυτεργάτες και νυν σπουδαστές των ΑΔΣΕΝ τιμούμε έτσι την μνήμη του ηρώα της εργατικής τάξης ,τον κομμουνιστή και μέλος της ΚΕ του τιμημένου ΚΚΕ Ν.Μπελογιαννη που δολοφόνησε το αστικό ,ξενόδουλο κράτος !» .  Ακολούθησε πανζουρλισμός   ,οι λιμενικοί εβγάζαν αφρούς ,«Εγώ δεν δολοφόνησα κανέναν !» να φωνάζει ο εμβρόντητος Διοικητής ,απαντωντας αμεσα με ομαδική αποβολή αλλά και η μαζική απάντηση όλης της σχολής με αποχή επί τόπου ,τα αυθόρμητα σχεδόν συνθήματα  «Η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ»   « ΕΞΩ ΤΩΡΑ ΟΙ ΛΙΜΕΝΙΚΟΙ» , « ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ ΕΙΣΑΣΤΕ ΛΗΣΤΕΣ» …μέχρι να ανακληθούν οι αποβολές ,θα μείνουν  αξέχαστες ,τραγελαφικές μα κι ηρωικές στιγμές .

Οι αγώνες σχεδόν αυτόματα κλιμακώθηκαν και γιγαντώθηκαν σε όλες τις σχολές πανελλαδικά .Το νερό είχε μπει στ αυλάκι ,ο πάγος είχε σπάσει .Όμως ταυτόχρονα νέες δυσκολίες είχαν εμφανιστεί .Εφοπλιστικό Κεφάλαιο και κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ,βλέποντας πως η κατάσταση ξέφευγε από τον έλεγχο τους και μη μπορώντας αλλιώς να την αντιμετωπίσουν ,αναγκάστηκαν να παίξουν με όρους της «δημοκρατίας» τους .Έτσι δειλά δειλά ξεπήδησαν τα πιστά όργανα τους στον συνδικαλισμό οι ανοικτοί προδότες και οι οπορτουνιστές-σοσιαλδημοκράτες (ΔΑΠ και ΠΑΣΠ) προκειμένου να αντιμετωπίσουν το σπουδαστικό κίνημα .Επειδή όμως αυτό το ΣΚ ήταν εν δυνάμει και εργατικό (ναυτεργατικό για την ακρίβεια) με άμεση σύνδεση με την τάξη του ,η αλήθεια είναι ότι η μεν ΔΑΠ ποτέ δεν απέκτησε σοβαρή δύναμη ,μια και ήταν εξόφθαλμα φιλοεφοπλιστικη (και άρα αποκρουστική για την πλειοψηφία των σπουδαστών ) ,η δε ΠΑΣΠ αναγκαζόταν να ακολουθει ασθμαίνοντας και με τα χίλια ζόρια στα λόγια το κίνημα και τους αγώνες του ,αλλά στην πράξη και με την βοήθεια κυβέρνησης –Υπουργείου να βάζει τρικλοποδιές, ψευτοδιλήμματα ,και γενικά να ακολουθει τις πρακτικές του οπορτουνισμού ,στοχεύοντας στον κατευνασμό του κινήματος παρά σε λύσεις στην κατεύθυνση των αγώνων . Μπήκαν τότε μπροστά και τα «μεγάλα μέσα» αντιμετώπισης της πρωτοπορίας των σπουδαστών (της ΚΝΕ) όπως στοχευμένο  κυνήγι των σφων μέσω βαθμολογίας και στο πεδίο της Σπουδαστικής προόδου .Με σύνθημα «πρώτοι στα μαθήματα – πρώτοι στους αγώνες» ,με την αλληλεγγύη μεταξύ τους (ομαδικά φροντιστήρια από τελειοφοίτους σφους ή σφους της ΚΟΝ)  οι σφοι το αντιμετώπισαν κι αυτό .

Οι επίσημα αναγνωρισμένοι  Σύλλογοι Σπουδαστών καταχτήθηκαν σε όλες τις σχολές πανελλαδικά το 82 . .Η ιδεολογική διαπάλη εντείνονταν ,το σύνθημα «ΕΦΟΠΛΙΣΤΕΣ ΕΙΣΑΣΤΕ ΛΗΣΤΕΣ» αντηχούσε απ άκρη σ άκρη και όλο και πιο συχνά ,και όσο εντείνονταν η διαπάλη τόσο δυνάμωνε η ΚΝΕ ,ακριβώς γιατί το πεδίο ήταν καθαρά ταξικό και ο αντίπαλος ορατός και απέναντι ,κατάφατσα ,ΕΦΟΠΛΙΣΜΟΣ ! Σταδιακά η επαφή και η συνεννόηση μεταξύ των Συλλόγων κατά σχολή απέφεραν καρπούς ,με κορυφαία στιγμή του ΣΚ την δημιουργία της πανελλαδικής ΕΣΕΣΣΕΝ το 84 (Εθνική Σπουδαστική Ένωση Συλλόγων Σχολών ΕΝ) που πλέον έβαζε το κίνημα σε άλλη τροχιά ανώτερου επιπέδου συντονισμού και δράσης .Ο πανικός της ΕΕΕ είναι φανερός στην υποδοχή που έλαβε το γεγονός στον αστικό και φιλοεφοπλιστικο τύπο της εποχής .

Η κλιμάκωση και ο συντονισμός των αγώνων απέφερε καθημερινά μικρές και μεγάλες κατακτήσεις με κορυφαία στιγμή την κατάργηση των στολών μετά από μια μεγάλη πανελλαδική συγκέντρωση και πορεία στο παλιό ΥΕΝ στον Πειραιά περίπου 2500 σπουδαστών .Μια κατάκτηση –ανάσα που απάλλαξε τους σπουδαστές από ένα βαρίδι έλεγχου ,καταναγκασμού και τρομοκρατίας .Η ισοτιμία με τα ΤΕΙ ήταν η επόμενη .Παρέμεναν όμως τα προβλήματα με κύριο αυτό της Στρατικοποίησης ,της Διοίκησης δηλαδή των σχολών από το ΛΣ ,της δωρεάν διαμονής και σίτισης ,του πραγματικού εκδημοκρατισμού των σπουδών ,της επαγγελματικής αποκατάστασης .

Και από αυτά η ΚΝΕ δεν θα έκανε βήμα πίσω κι αυτό το ξεραν οι εχθροί ! Τρόποι λοιπόν για να αντιμετωπιστεί αυτό ,από το κράτος των Εφοπλιστών και την κυβέρνηση ,είναι φανερό πως δεν υπήρχαν ,πέρα από το κλείσιμο των σχολών και την ιδιωτικοποιηση (πράγμα που θα ξεσήκωνε την κοινωνία τότε) ή κάποιος τρόπος διάσπασης της συνεχειας και της μαζικότητας του κινήματος …

Έτσι λοιπόν πρόεκυψαν ,ως μανά εξ ουρανού , τα ‘ sandwich courses’ !

Έξι μήνες μαθήματα στη σχολή ,έξι μήνες μπάρκο .. «εκπαιδευτικό»

Με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια .Και φτηνό εργατικό δυναμικό για τα καράβια τους με μορφή «εκπαιδευόμενου» και διάλυση της συνέχειας του ΣΚ .Τι να προλάβεις να οργανώσεις και συντονίσεις σε έξι μήνες ? Ετσι θα ηταν  πιο ευάλωτος  ο Σπουδαστής σε εκβιασμούς (μακριά από τους συναδέλφους του ) στο καράβι "εκπαιδευομενος" καθημερινά και με «νουθεσίες» υποταγής που θα τις μεταφέρει και στις σπουδές του μετά έξι μήνες ,ακόμα και εξαγορά συνειδήσεων . Βεβαία εδώ υπάρχει και μια άλλη πτυχή στην «ιστορία» αυτή που μπορεί να γίνει μπούμερανγκ για την ΕΕΕ .Ότι έξι μήνες στο καράβι μπορεί να σημαίνει και επαφή με  το ταξικό ναυτεργατικό κίνημα , ή επαφή και γνώση από πρώτο χέρι της συμπεριφοράς του αδηφάγου εφοπλιστικού κεφαλαίου ΜΕΣΑ στο μέσο παραγωγής που κατέχει και όλα αυτά να σημαίνουν …αφύπνιση !

Ο Εφοπλιστής είναι ο πιο ανασφαλής στον κόσμο καπιταλιστής ,γι αυτό και ο πιο σκληρός κι αδίστακτος .Γιατί μπορεί να έχει τα κέρδη του στα Cayman και στις Ελβετίες ΑΛΛΑ τα μέσα παραγωγής του (τα καράβια του ) ΕΙΝΑΙ ανά πάσα στιγμή στα ΧΕΡΙΑ των ναυτεργατών που τα δουλεύουν ! Είναι μέσα παράγωγης ΚΙΝΗΤΑ ! Όπου θέλει δηλαδή το πλήρωμα του το πάει το καράβι ….Κοντολογίς δηλαδή μπορεί να τα χάσει ΟΛΑ σε μια νύχτα ….να του πάρει τα πλοία ο ΛΑΟΣ και να …φύγει !

Μ αυτόν τον εφιάλτη κοιμούνται και ξυπνούν .Το μόνο που τον καθησυχάζει κάπως είναι ο αριθμός και ο βαθμός δουλικότητας και πειθαρχίας σ αυτόν των Αξιωματικών πληρωμάτων σε κάθε καράβι του …Αλλά κι αυτοί ακόμα έχουν οικογένειες πίσω στην πατρίδα …

Με τούτα και με κεινα όμως ένα συμπέρασμα βγαίνει : Ότι η ταξική πάλη  συνεχίζεται εντεινόμενη στις Ναυτικές Ακαδημίες ΕΝ . Κι επειδή οι κομμουνιστές την παίζουν στα δάχτυλα και είναι και «σκληρά καρύδια» παντός καιρού σε στρατηγική και τακτικές ,το σίγουρο είναι ότι τελικά θα ζήσουν τους εφιάλτες τους οι εφοπλιστές και θα ναι ντάλα μεσημέρι !

Το ναυτεργατικό ειδικά ταξικό κίνημα ξέρει από φουρτούνες !

Ξέρει πως αντίπαλο έχει τον πιο αδίστακτο από το σινάφι του ταξικού εχθρού .Ατσαλωμένο είναι , γι αυτό γεννά Τατακηδες κι Αμπατιελους , Σταματοπουλους και Τσιμπογλου ,Μανουσογιαννακηδες και Τουσσες. ..Ουτε με τους σπουδαστες – δοκιμους ξεμπερδεψαν ,ουτε με τους ναυτεργατες .Ακομα κι αν μπορεσουν να πηγαινουν μονοι τους τα καραβια τους ,ας ειν καλά τα Ναυπηγεια μας ,οι Χαλυβουργίες μας και ορυκτός μας πλούτος ! Θα φκιάνουμε τα δικά μας πλοία ,τα ολοδικα μας ! Που θα ναι ΛΑΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ !

(Χαιρετίζω τους συναδέλφους – σπουδαστές των ΑΕΝ που τόσο μαζικά τους χάρηκα να συμμετέχουν στον Πειραιά στην μεγαλειώδη απεργιακή συγκέντρωση στις 27 Νοεμβρη ,αποδεικνύοντας μας πως …ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΧΑΜΕΝΟ )

Γκεόργκι Ζουκωφ