Ενα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της Φραγκίσκας Μεγαλούδη που αγγίζει ενα παγκόσμιο πρόβλημα της εργατικής τάξης στο ιστολόγιό της Ταξιδεύοντας: η άλλη όψη
η πρόσφατη (και επιτυχής) παγκόσμια απεργία των εργαζομένων στα McConalds |
Πως φτάσαμε από τις εργατικές κινητοποιήσεις και τα λαοφιλή συνδικάτα στην απαξίωση της απεργίας και του συνδικαλισμού;
Το δικαίωμα στην απεργία και τον συνδικαλισμό αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και προστατεύεται από τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας με την συνθήκη του 1948, από τον κοινωνικό χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης (1961) και τέλος από τη διεθνή συνθήκη οικονομικών κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων του ΟΗΕ (1966).
Μεταξύ του 1950 και 1970 το ένα τρίτο των εργατών στις δυτικές χώρες ήταν οργανωμένο σε συνδικάτα με δυναμική παρουσία και απεργίες διαρκείας.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 70 όμως η κατάσταση αλλάζει δραματικά. Είναι η εποχή όπου η πρώτη μεγάλη ενεργειακή κρίση δοκιμάζει τον πλανήτη, το δολάριο αποδυναμώνεται και η οικονομία δέχεται τους πρώτους κλυδωνισμούς. Από εκείνη την περίοδο και έπειτα ξεκινάει η εγκαθίδρυση ενός φιλελεύθερου μοντέλου διακυβέρνησης όπου οι αποκρατικοποιήσεις, η μεταφορά κεφαλαίων και η απελευθέρωση των αγορών είναι στην πρώτη γραμμή.
Ο πόλεμος εναντίον των συνδικάτων και του εργατικού κινήματος κορυφώνεται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη βρίσκοντας τους απόλυτους εκφραστές στα πρόσωπα του Ρόναλντ Ρήγκαν και της Μάργκαρετ Θάτσερ.
Σήμερα στον Καναδά η οργάνωση των εργατών σε συνδικάτα αγγίζει το 16% ενώ στις ΗΠΑ μόλις το 7%. Στην Γαλλία, χώρα με παράδοση στον συνδικαλισμό και ισχυρές εργατικές κινητοποιήσεις μόνο το 8% των εργατών συμμετέχουν στο συνδικαλιστικό κίνημα ενώ στην Βρετανία και την Γερμανία οι αριθμοί αυτοί είναι 29 και 22% αντίστοιχα. Παράλληλα οι μεγάλες απεργίες έχουν μειωθεί δραματικά. Μεταξύ 1980 και 1982 οι απεργίες στις ΗΠΑ έπεσαν από 187 το χρόνο σε 96 για να φτάσουν τις 39 το 2002 και τις 5 το 2009.
Η αρχή του τέλους του συνδικαλισμού
Η οικονομική κρίση και η εργασιακή ανασφάλεια έδωσαν το απόλυτο άλλοθι στις κυβερνήσεις να θεσπίσουν μια σειρά από νόμους που καθιστούσαν την οργάνωση των εργατών σε συνδικάτα όλο και πιο πολύπλοκη και τις απεργίες παράνομες.
Τον Αύγουστο του 1981 στις ΗΠΑ, 13.000 από τους 17.500 ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας προχώρησαν σε απεργία διαρκείας διεκδικώντας καλύτερους μισθούς, συνταξιοδοτικά προνόμια και λιγότερες ώρες εργασίας. Ο πρόεδρος Ρήγκαν σε διάγγελμα του, δίνει 48 ώρες διορία να επιστρέψουν στις δουλειές τους. Τα μέσα ενημέρωσης κρατούν αρνητική στάση στην απεργία στρέφοντας τους πολίτες εναντίον των ελεγκτών οι οποίοι «απολάμβαναν ήδη υψηλούς μισθούς και προνόμια ενώ παράλληλα έθεταν την ασφάλεια των ΗΠΑ σε κίνδυνο».
Η απεργία θεωρήθηκε παράνομη και οι πρωτεργάτες του συνδικάτου των ελεγκτών αντιμετώπισαν ποινές φυλάκισης. Δύο μέρες αργότερα η απεργία θα λήξει όταν ο πρόεδρος Ρήγκαν θα απολύσει 11.000 ελεγκτές και θα τους απαγορέψει δια βίου να εργαστούν στον δημόσιο τομέα.
Η απεργία αυτή θεωρήθηκε από πολλούς ως η αρχή του τέλους για τον συνδικαλισμό στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μια στάση που θα εμπνεύσει την Μάργκαρετ Θάτσερ, όταν 3 χρόνια αργότερα θα ξεσπάσει η μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων στην Μεγάλη Βρετανία και θα αποτελέσει το τέλος του πανίσχυρου συνδικάτου τους στη χώρα.
Το «δικαίωμα στην εργασία»
Το δικαίωμα στην απεργία σταδιακά θα μετατραπεί σε «δικαίωμα στην εργασία» και οι απεργίες θα θεωρηθούν ως μέσο «εκβιασμού και ομηρίας των πολιτών». Έτσι θα θεσπιστούν μια σειρά από νόμοι που διευκολύνουν την ποινικοποίηση τους.
Ο νόμος Taft–Hartley που ψηφίστηκε από το αμερικάνικο κογκρέσο το 1947 –παρά το βέτο του προέδρου Τρούμαν- θα αποτελέσει το άλλοθι στις ΗΠΑ για τη θέσπιση νομοθετικών πράξεων που διασφαλίζουν το «δικαίωμα στην εργασία» έναντι της απεργίας. Οι νόμοι αυτοί επιτρέπουν -μεταξύ άλλων-στον εργοδότη να απολύσει όποιον εργάτη απεργεί ή ανήκει σε σωματείο ενώ παράλληλα του δίνει το δικαίωμα να στραφεί νομικά εναντίον συνδικάτων. Τον Δεκέμβριο του 2012 το Μίσιγκαν έγινε η 24η πολιτεία όπου το «δικαίωμα στην εργασία» νομοθετήθηκε παρά τις διαμαρτυρίες χιλιάδων πολιτών. Εντύπωση προκαλεί πως ακόμα και ο πρόεδρος Ομπάμα τάχθηκε κατά του νόμου δηλώνοντας ότι δεν μειώνει την ανεργία αλλά οδηγεί σε όλο και περισσότερο κακοπληρωμένη εργασία.
Παρόμοιοι νόμοι θα ισχύσουν στην Αγγλία και στην Αυστραλία ενώ στον Καναδά μια σειρά νόμων γνωστοί ως «επιστροφή στην εργασία» θα τεθούν σε ισχύ από τον Μάιο του 2011 με αφορμή την απεργία διαρκείας των ταχυδρομικών υπηρεσιών της χώρας. Οι ίδιοι νόμοι χρησιμοποιήθηκαν ως μέσο πίεσης των πιλότων και των τεχνικών της Air Canada όταν τον Μάρτιο του 2012 προσπάθησαν να επαναδιαπραγματευθούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Και όπου οι νόμοι και οι απολύσεις δεν είναι αρκετές για να κάμψουν τις απεργίες οι δυνάμεις καταστολής αναλαμβάνουν δράση. Στις 16 Αυγούστου του 2012 η αστυνομία θα πυροβολήσει εναντίον των απεργών ανθρακωρύχων της Μαρικάνα στη Νότια Αφρική σκοτώνοντας 47 άτομα και τραυματίζοντας 78.
Δεν είναι όμως μόνο οι κυβερνήσεις που φροντίσουν για το «δικαίωμα στην εργασία» του λαού. Με τη γενικευμένη χρήση εργατών μερικούς απασχόλησης και την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων οι μεγάλες εταιρείες βρήκαν τρόπο να διαλύουν τα εργατικά συνδικάτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Wal-Mart η οποία συστηματικά προσλαμβάνει χαμηλόμισθους εργάτες –συχνά μετανάστες και μειονότητες- σε καθεστώς μερικής απασχόλησης ώστε να μην έχουν την δυνατότητα να οργανωθούν ή να απεργήσουν.
Καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης ανήκει σε ιδιώτες που έχουν στενές σχέσεις τόσο με εταιρείες κολοσσούς όσο και με πολιτικά πρόσωπα, η απαξίωση των εργατικών κινητοποιήσεων προωθείται έντονα. Οι απεργοί αποκαλούνται «καλομαθημένοι και τεμπέληδες εργαζόμενοι» οι οποίοι απολαμβάνουν υψηλά προνόμια και μισθούς σε αντίθεση με τον υπόλοιπο λαό που παραμένει όμηρος των κινητοποιήσεων.
Έτσι η προσοχή μεταφέρεται από την ουσία των διεκδικήσεων στα πρόσωπα.
Η απάντηση όμως στο ποια στάση πρέπει να κρατήσει ένας εργαζόμενος όταν τα δικαιώματα του καταπατώνται, οι απολαβές τους μειώνονται συνεχώς και δεν έχει κανένα άλλο μέσο προστασίας απέναντι σε έναν εργοδότη που μπορεί τον απολύσει χωρίς προειδοποίηση, δεν έχει δοθεί ακόμα από κανένα.
Το κείμενο αυτό το δημοσίευσα πρώτα στο The Press Project
Καποιες πρώτες σκέψεις μας και προβληματισμοί επι του άρθρου :
1) Η βασική αιτία είναι στην ίδια την ποιότητα του συνδικαλισμού που τελειώνει .Ειναι ο συνδικαλισμός ,ο ρεφορμιστικός , της "ταξικης συνεργασίας " και των "διαλόγων" .Ειναι ο συνδικαλισμός της καπιταλιστικής "ευμάρειας" που επετρεπε και ανεχόταν να εχει στις κεφαλές του συμβιβασμένες και εξαγορασμένες ηγεσίες που απλά εκτόνωναν την ταξική παλη ενω αυτή συνεχιζόταν ασίγαστη και με αμειωτη ένταση απο την μεριά των καπιταλιστών και των κυβερνήσεων τους .Ετσι η εργατική τάξη εφησυχασμένη παρακολουθούσε τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις (μεταφορα παραγωγών στην Ασία και την Νοτια Αμερική) και "χορτασμένη " δεν καταλάβαινε τον λάκκο που της έσκαβαν .Και για να μην βλογάμε και τα κομμουνιστικά μας γένια η εργατική τάξη ΚΑΙ εκει που ήταν στην Εξουσία μαζί με το κόμμα της επίσης έπλεε σε ρεφορμιστικά και οπορτουνιστικά πελαγη αποκοιμισμένη απο τις "αποσταλινοποιήσεις " και την οικονομία της αγοράς που είχε εισβάλλει απο τον φεγγίτη ! Η "δυτική" λοιπόν ΕΤ ουτε που σκεφτόταν να αρπάξει τα εργαλεία στα χέρια της στερώντας απο τους καπιταλιστές τον πλούτο που της κλέβαν ,η δε "ανατολική" αργά και σταθερά τα παρέδιδε εκ νέου μαζι με την εξουσία της .Η μια "συναγωνιζόταν"σε ρεφορμισμό την αλλη δηλαδή ,αντι να συναγωνίζονται σε ταξική συνείδηση .Ετσι η κρίση του 08 που ακόμα δεν λέει να ξεπεραστεί ( παμε σε 8ετία ! για πρώτη φορά τέτοια μακροημέρευση κρίσης στον καπιταλισμό) βρήκε την ΕΤ ηδη μεν ξεδοντιασμένη ,αλλα με ενα μεγάλο ατού στα χέρια της και με δεδομένο οτι η ταξική πάλη ΔΕΝ σταματά οτι κι αν γίνει .Οτι ξεμπέρδεψε με τις συμβιβασμένες ηγεσίες του παρελθόντος και τον συνδικαλισμό που γνωρίσαμε ...Ακριβώς γιατι συνδικαλιστής τωρα και συνδικαλιζόμενος θα είναι όποιος εχει ΤΑ ΚΟΤΣΙΑ και την ΑΠΟΦΑΣΗ να συγκρουστεί και οχι ο χορτάτος ,ο κακομοίρης και ο κιοτής της τάξης του ! Θα ξαναγυρίσουμε αναμφισβήτητα σε καταστάσεις παράνομων συνδικάτων ,στις συνομωτικές συνεδριάσεις κλπ (οπως φκιάχτηκε ας πούμε η "ΤΡΙΑΙΝΑ" στο κάτεργο του Νιάρχου ενα πραμμα )
2) "Η απάντηση όμως στο ποια στάση πρέπει να κρατήσει ένας εργαζόμενος .....δεν έχει δοθεί ακόμα από κανένα.".... η απάντηση θα δοθει απο την ιδια την εργατική τάξη αργά ή γρήγορα ,ακριβώς γιατί θα την αναγκάσει η σφοδρότητα της ταξικής πάλης και η επίθεση που δεχεται και βαίνει εντεινόμενη διαρκώς -όσο εντείνεται και η κρίση τους- ,αλλα και η "βοήθεια" που θα λάβει απο την πρωτοπορεία της (όπου υπάρχει) .Καθόλου τυχαία οτι στην χώρα μας την σφοδρότερη επιθεση απο το σύστημα τα χρόνια αυτά την δέχτηκαν αγώνες που είχαν εναν κοινό παρονομαστή : Χαλυβουργία ,καταπέλτες πλοίων ,αγρότες|,ΖΩΝΗ κλπ .Και μόνο οτι 2000 ΠΑΜίτες "κοσμούν" τις καταδικαστικές ποινές των Δικαστηρίων δειχνει κάτι : Οτι ηταν σοφή η απόφαση του ΚΚΕ εξ αρχης να ρίξει ΟΛΟ το βαρος στον παράγοντα κλειδι της υπόθεσης ΤΗΝ ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ και το ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΜΑ στο εργατικό κίνημα με το ΠΑΜΕ οργανωτή και ταξικό πόλο συσπείρρωσης ,αλλα και την ΠΑΣΕΒΕ ,ΜΑΣ ,ΠΑΣΥ ,ΟΓΕ συνοδοιπόρους .Ας φανταστεί κάποιος πόσο θα άντεχε η όποια κυβέρνηση πέρασε απο το 09 και μετά με μια ΓΣΕΕ όπου οι ταξικές δυνάμεις θα είχαν το πάνω χέρι ,και τι θα σήμαιναν οι μικρές και μεγάλες νίκες αυτές για την ψυχολογία ,την αντοχη και την δύναμη των εργαζόμενων και του λαού για τα ..."περαιτέρω" .Να λοιπόν τι θα κάνει ο εργατης (ετσι κι αλλιώς και αναγκαστικά) ,θα πάρει τα συνδικάτα ξανα στα χέρια του ,θα τα κάνει κύτταρα αντίστασης και πάλης ,θα τα μαζικοποιήσει στον αγώνα ανάκτησης των απωλειών και θα τα κάνει όπλα του για κάτι μεγαλύτερο : ΤΗΝ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου