- Συντάκτης:Διότιμος
Κούβα: Το νησί της σοσιαλιστικής επανάστασης, που από τα μέσα του περασμένου αιώνα κατάφερε να συγκεντρώνει το απύθμενο μίσος των εχθρών του και τον παθιασμένο “θαυμασμό” των φίλων του.
Για ποιο λόγο όμως αυτό εξακολουθεί να ισχύει μέχρι τις μέρες μας, που η κυριαρχία του καπιταλισμού στον πλανήτη είναι σχεδόν απόλυτη; Ποιο είναι το ειδικό βάρος στην παγκόσμια ιστορία του μικρού αυτού νησιού, που έχει έκταση και πληθυσμό παρόμοιο με αυτόν της Ελλάδας; Μήπως έχει δημιουργηθεί κάποιος μύθος γύρω από την Κούβα, που έρχεται σε αντίθεση με την σημερινή πραγματικότητα;
Τα τελευταία δημοσιεύματα περί συνομιλιών και συμφωνιών ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Κούβας και των ΗΠΑ μεγαλώνουν το ενδιαφέρον για το πολύπαθο και επαναστατικό αυτό νησί. Με τη χαρά ότι έπεσε, πέφτει ή άρχισε η πτώση του τελευταίου κάστρου του σοσιαλισμού πανηγυρίζουν οι κρυφοί και φανεροί εχθροί του. Χαίρονται διότι θεωρούν ότι αυτό που δεν κατάφεραν τα όπλα, το κατάφερε ο οικονομικός αποκλεισμός του νησιού τον τελευταίο μισό αιώνα. Πανηγυρίζουν διότι χωρίς την υποστήριξη της τέως Σοβιετικής Ένωσης, ο αποκλεισμός έφερε επιτέλους τον οικονομικό μαρασμό, κι αυτός οδήγησε στην άρνηση του σοσιαλιστικού δρόμου ανάπτυξης. Αναμενόμενο -μπορεί να σκεφτεί κανείς. Δεν θα μπορούσε το μικροσκοπικό νησί της επανάστασης να αντέξει τον αποκλεισμό από στεριά και θάλασσα από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Τα ξένα και τα ελληνικά ΜΜΕ με μικρές εξαιρέσεις χρησιμοποιούν τις πρόσφατες εξελίξεις για να τεκμηριώσουν με “νέα” επιχειρήματα την αντικομμουνιστική τους προπαγάνδα, να σπείρουν την απογοήτευση για το μάταιο κάθε αντίστασης απέναντι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα και να συντηρήσουν το κλίμα ανοχής στην ιμπεριαλιστική μπότα και το ραγιαδισμό. .
Οι ορέξεις του παγκόσμιου κεφαλαίου
Μέσα σ΄ αυτό το κλίμα το διεθνές κεφάλαιο αντιδρά με ποικίλους τρόπους:
- Οι “εξόριστοι” Κουβανοί στο Μαϊάμι εξακολουθούν να έχουν μέχρι σήμερα μεγάλη πολιτική επιρροή στην Αμερικάνικη ηγεσία. Ονειρεύονται να ξαναπάρουν πίσω τα τσιφλίκια που είχαν στην Κούβα την εποχή του Μπατίστα και επιτίθενται στον Ομπάμα γιατί “δεν τους παίζει” στη σύναψη συμφωνιών.
- Μεγάλο μέρος του αμερικανικού κεφαλαίου δεν ενδιαφέρεται για τα συμφέροντα των “Κουβανών εξόριστων” επιχειρηματιών. Ανυπομονεί να του δοθεί όσο πιο γρήγορα γίνεται το πράσινο φως για “επενδύσεις” στο νησί. Υπάρχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα ανάμεσα σ΄ αυτές τις δύο μερίδες του αμερικάνικου κεφαλαίου, που εκφράζεται μάλιστα και με έντονο πολιτικό τρόπο.
- Το Ευρωπαϊκό κεφάλαιο και οι BRICS επιδιώκουν να “επενδύσουν” στην Κούβα πριν προλάβει το κεφάλαιο των ΗΠΑ να εξασφαλίσει για λογαριασμό του τη μερίδα του λέοντος.
Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις διάφορες μερίδες του παγκόσμιου κεφαλαίου για να κερδίσουν όσο γίνεται πιο μεγάλο μερίδιο στην αγορά της Κούβας δεν αποβλέπει μόνο στην Κουβανική αγορά, αλλά και στην εκμετάλλευση της γεωπολιτικής σημασίας της Κούβας για όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Οι υπερασπιστές της Κουβανικής επανάστασης.
Είναι περισσότερο από έκδηλο το ενδιαφέρον και η ανησυχία όσων τάσσονται στο πλευρό της Κουβανικής επανάστασης. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα τόσο στις συζητήσεις, όσο και στα δημοσιεύματα στα διαφόρων blogs του διαδικτύου. Αναλύουν τις αποφάσεις για μεταρρυθμίσεις, που πήρε το τελευταίο συνέδριο του Κουβανικού Κόμματος και στα “παραθυράκια” της Κουβανικής νομοθεσίας που θα εκμεταλλευτεί το ξένο κεφάλαιο για να επιβάλει την κυριαρχία του. Μερικοί θεωρούν ότι το Κουβανικό Σύνταγμα δεν επιτρέπει την κυριαρχία του ξένου κεφαλαίου και ότι οι ξένες επενδύσεις θα είναι ελεγχόμενες και θα αφορούν βασικά κάποιες ακίνητες περιουσίες. Άλλοι θεωρούν ότι ο κίνδυνος προέρχεται από το δολάριο, που έχοντας σταθερή ισοτιμία με το τουριστικό πέσο, προσπαθεί να μπει με κάθε νόμιμο και παράνομο μέσο στην Κούβα και ότι ο λαός πρέπει να αντισταθεί.
Άλλοι αισιόδοξοι, μολονότι έχουν υπόψη τις “μεταρρυθμίσεις” των αναπτυσσομένων χωρών που είχαν κάποτε σοσιαλιστικό προσανατολισμό, προβλέπουν ότι η Κούβα δεν θα ακολουθήσει τον “κινέζικο” δρόμο προς τον καπιταλισμό. Δικαιολογούν αυτή την άποψη με το επιχείρημα ότι το επαναστατικό πνεύμα με το οποίο έχει γαλουχηθεί ο Κουβανικός λαός έχει τη δύναμη να αντισταθεί. Στηρίζουν βασικά τις απόψεις τους στην επαναστατική συνείδηση που διαμορφώθηκε από τον συνεχή αγώνα και τις αλλεπάλληλες νίκες του Κουβανικού λαού απέναντι στις στρατιωτικές ιμπεριαλιστικές επιθέσεις και στις ύπουλες δολοφονικές επιχειρήσεις δολιοφθοράς. Θεωρούν ότι αυτό είναι η εγγύηση πως η Κούβα δεν πρόκειται να χάσει το σοσιαλιστικό της χαρακτήρα.
Ο θαυμασμός για την ηρωική και νικηφόρα μέχρι σήμερα πορεία του Κουβανικού λαού, ο ενθουσιασμός και η ακλόνητη πίστη ότι η αντικειμενική πορεία όλων των χωρών του κόσμου είναι ο σοσιαλισμός ίσως οδηγεί στην υποτίμηση του ότι ο μονόδρομος της κοινωνίας έχει μεν συγκεκριμένη κατεύθυνση, αλλά έχει και πισωγυρίσματα. Δεν πρέπει κανείς να λησμονεί ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται από λαθεμένες εκτιμήσεις, από άστοχους οικονομικούς χειρισμούς, κάτω από το βάρος αρνητικών συσχετισμών, και από παραβιάσεις των αρχών της επαναστατικής θεωρίας του μαρξισμού-λενινισμού μπορούν να οδηγήσουν σε οδυνηρά πισωγυρίσματα.
Μύθος και πραγματικότητα.
Οι ηγέτες της ηρωικής Κουβανικής επανάστασης δίκαια γίνανε θρύλος για όλους τους λαούς τους κόσμου. Οι θρύλοι όμως συχνά ξεπερνούν τα όρια των πραγματικών διαστάσεών τους και μπορεί να οδηγήσουν σε λαθεμένα συμπεράσματα. Η περιβολή τόσο του Κουβανικού λαού όσο και της πολιτικής ηγεσίας του με υπερβολές, γενικεύσεις, ωραιοποιήσεις και γενικά ιδιότητες, που ξεφεύγουν από τα όρια της πραγματικότητας μπορεί να έχουν αρνητικές συνέπειες.
Η επικράτηση της αντεπανάστασης στη Σοβιετική Ένωση και στις υπόλοιπες σοσιαλιστικές χώρες την τελευταία δεκαετία του εικοστού αιώνα, είχαν τρομακτικές επιπτώσεις όχι μόνο για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού αλλά για την επιβίωση του λαού της Κούβας, επί μια περίπου εικοσαετία. Ο οικονομικός αποκλεισμός που είχαν επιβάλει στην Κούβα οι ΗΠΑ είχε αναγκάσει την Κούβα να έχει οικονομικές συναλλαγές σχεδόν αποκλειστικά με τις τέως σοσιαλιστικές χώρες. Η απότομη διακοπή αυτών των συναλλαγών σε συνδυασμό με τον οικονομικό αποκλεισμό της είχε καταστροφικές οικονομικές συνέπειες για την Κούβα. Ο λαός της, που λόγω κλιματολογικών συνθηκών δεν μπορούσε να παράγει ίδιος όλα τα βασικά είδη διατροφής και δεν μπορούσε πια λόγω του οικονομικού αποκλεισμού να εξάγει το ζαχαροκάλαμο και τα άλλα προϊόντα που παρήγαγε, κυριολεκτικά άρχισε να λιμοκτονεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Οι οικονομικές επιπτώσεις σήμερα έχουν αμβλυνθεί αλλά δεν έχουν ξεπεραστεί. Σημαντικές δυσκολίες εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα στην οικονομία, που έχουν αντίκτυπο και στην κοινωνική ζωή.
Η Κούβα την εποχή που λιμοκτονούσε έκανε προσπάθεια να επιβιώσει με τη θέσπιση δύο παράλληλων νομισμάτων και με την αποδοχή της μαύρης αγοράς. Η πληθώρα των πολυτελών ξενοδοχείων που δημιουργήθηκαν με κεφάλαια ξένων επενδυτών, η ανάπτυξη του μικρού ντόπιου κεφαλαίου που σήμερα ασφυκτιά και ανυπομονεί να μπει στο παιχνίδι της νόμιμης συγκέντρωσης και της συγκεντροποίησης δεν είναι η καλύτερη βάση για τη συνέχιση της σοσιαλιστικής πορείας της Κούβας.
Παράλληλα με αυτές τις δυσκολίες άρχισε να δημιουργείται και ένας έντονος σκεπτικισμός: Οι πρόσφατες μυστικές συνομιλίες της κουβανικής κυβέρνησης με την αμερικάνικη και μάλιστα με τη μεσολάβηση του Πάπα εύλογα δημιουργούν ανησυχίες τόσο στους ηλικιωμένους Κουβανούς, όσο και σε όσους θεωρούν την Κούβα σαν το τελευταίο κάστρο του σοσιαλισμού. Θυμούνται ότι το Βατικανό έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στην ενίσχυση των αντεπαναστατικών δυνάμεων στην Ουγγρική αντεπανάσταση το 1956, στο Τσεχοσλοβάκικο πείραμα το 1968 (την περιβόητη “άνοιξη της Πράγας”) και στην ενίσχυση του αντεπαναστατικού συνδικάτου “Αλληλεγγύη” το 1980 στην Πολωνία. Ο καθολικισμός στην Κούβα είναι βέβαια η τρίτη θρησκεία στην Κούβα, αλλά δεν παύει να χρησιμεύει σαν εργαλείο για να γείρει η ζυγαριά υπέρ της αντεπανάστασης.
Μια πρόσφατη δυσκολία σήμερα είναι η επίθεση με τη χρήση της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Η αμερικάνικη εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων ωχριά μπροστά στην σημερινή ηλεκτρονική εισβολή από τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους στην Κούβα. Ο Ψυχολογικός Πόλεμος μέσω internetκαι κινητών τηλεφώνων τελευταίας τεχνολογίας ιδιαίτερα εναντίον της νέας γενιάς, που δεν έζησε στο πετσί της ούτε την προ Μπατίστα εποχή, ούτε την Κουβανική επανάσταση, προλειαίνει το δρόμο για την επιδιωκόμενη από τους Αμερικάνους επιδρομή του κεφαλαίου.
Η αγωνιζόμενη Κούβα
Είναι ανθρώπινο οι επιτυχίες να ενθαρρύνουν τους λαούς και τα πισωγυρίσματα να τους απογοητεύουν. Εκείνο όμως που θα καθορίσει την τελική νίκη των λαών είναι η δυναμική που αναπτύσσεται στο ταξικό κίνημα και ο βαθμός που αξιοποιείται αυτή η δυναμική πρακτικά. Η πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Κούβα έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Δεν παύει όμως να καθορίζεται από τους γενικούς νόμους της κοινωνικής εξέλιξης, δηλαδή από την ασίγαστη πάλη των τάξεων. Η αριθμητική δύναμη της εργατικής τάξης στην Κούβα, τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά, η συμμετοχή της στην εξουσία, η εμπειρία της στους ταξικούς αγώνες, η ικανότητά της να καθοδηγεί τις άλλες αντικαπιταλιστικές δυνάμεις θα παίξουν βασικό ρόλο στο μέλλον της χώρας. Οποιεσδήποτε κι αν είναι οι οικονομικές της δυσκολίες, οποιοδήποτε και αν είναι το αποτέλεσμα των διαδραματιζομένων συμφωνιών, η πάλη των τάξεων θα παίζει τον καθοριστικό ρόλο κάτω από τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί.
Πότε από καλύτερες και πότε από χειρότερες θέσεις οι παλιοί και οι επόμενοι αγώνες και θυσίες του λαού της Κούβας θα διατηρούν στο ακέραιο την αξία τους. Θα παραμένουν σύμβολο των λαϊκών αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Το ιστορικό δίδαγμα της Κουβανικής επαναστατικής πορείας δεν θα αλλάξει οποιεσδήποτε κι αν είναι οι μελλοντικές εξελίξεις. Θα παραμένει ζωντανό και θα διδάσκει σε όλους τους λαούς, πως ένας μικρός λαός μπορεί να υψώνει νικηφόρα το ανάστημά του στον ιμπεριαλισμό. Πως μπορεί να υπερασπίζεται τις κατακτήσεις του. Πως μπορεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματά του τόσο σε περιόδους ανάπτυξης του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος όσο και σε περιόδους ύφεσης.
Οι λαοί θα εξακολουθούν να διδάσκονται τόσο από τη θετική όσο και από την αρνητική εμπειρία του αγώνα όλων των λαών, συμπεριλαμβανομένου και του Κουβανικού λαού. Θα συνεχίσουν να εμπνέονται από την Κουβανική επανάσταση. Η τελική νίκη των λαών είναι μεν προδιαγεγραμμένη, αλλά ο δρόμος προς αυτήν είναι μακρύς είναι δύσβατος. Αυτό ισχύει τόσο για την Κούβα, όσο και για τους άλλους λαούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου