ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

απο την komep.gr

Τεύχος: 2013 Τεύχος 6

του Ερνστ Τέλμαν

Τον Αύγουστο έγιναν στη Γερμανία πολλές μαζικές απεργίες, η πείρα των οποίων θα μπορούσε να είναι χρήσιμη για την επαναστατική στρατηγική του προλεταριάτου στους επικείμενους αγώνες. Η πρώτη διακηρυγμένη γενική απεργία που αποφασίστηκε στο Βερολίνο από τη γενική συνέλευση των Συμβουλίων των Εργατών επεκτάθηκε γρήγορα και στις υπόλοιπες περιοχές της Γερμανίας.

Τα αιτήματα των εργατών δεν ήταν μόνο οικονομικής φύσης. Αντίθετα, η απεργία είχε παντού και πολιτικό χαρακτήρα. Η κυβέρνηση από κοινού με τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία πήραν όλα τα μέτρα για να σπάσουν τη γενική απεργία.

Παντού στη Γερμανία έγιναν αιματηρές συγκρούσεις με τις στρατιωτικές δυνάμεις του κράτους. Εδώ αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα στρατεύματα στο Αμβούργο, στο Λίμπεκ κ.α. αρνήθηκαν επιδεικτικά να υπακούσουν στις διαταγές που τους καλούσαν να στραφούν ενάντια στους εργάτες. Παρά το σαμποτάζ από την πλευρά των μενσεβίκων και της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, η απεργία καθοδηγήθηκε παντού από το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Ποτέ μέχρι τώρα η προδοτική ηγεσία των συνδικάτων και η σοσιαλδημοκρατία δεν είχαν χάσει σε τέτοιο βαθμό την εμπιστοσύνη των εργαζομένων όσο εκείνες τις μέρες του αγώνα.

Η εμπιστοσύνη των εργατών σε μας ήταν μια εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία. Χιλιάδες από τους καλύτερους αγωνιστές μας απολύθηκαν από τα εργοστάσια. Γι’ αυτό η απεργία έδωσε πρώτ’ απ’ όλα τη δυνατότητα στους εργάτες να συνειδητοποιήσουν βαθύτερα τη δύναμή τους και κατά δεύτερον οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης Κούνο (Cuno)1. Η κυβέρνηση Στρέσεμαν - Χίλφερντινγκ (Stresemann - Hilferding), που σχηματίστηκε στη συνέχεια, αντιμετωπίστηκε αρχικά από τις σοσιαλδημοκρατικές μάζες σαν μια αναλαμπή ελπίδας. Ωστόσο μόλις λίγες μέρες αργότερα και αυτή η κυβέρνηση έδειξε την απόλυτη αδυναμία της. Η οικονομική κρίση οξύνθηκε. Το δολάριο στη διάρκεια ενός μήνα ανέβηκε από τα τέσσερα στα διακόσια εκατομμύρια μάρκα. Οι επιχειρηματίες άρχισαν να υπονομεύουν τους φορολογικούς νόμους, κάτι που οδήγησε σε μεγαλύτερη ανεργία, ενώ η οικονομική δυσπραγία του κράτους εξελίχτηκε σε καταστροφή. Το προλεταριάτο, τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού και η φτωχή αγροτιά καταδικάζονταν και μελλοντικά σε μια ζωή εξαθλίωσης και μιζέριας. Νέες απολύσεις υπαλλήλων προγραμματίζονταν. Οι προετοιμασίες συνθηκολόγησης ενάντια στη Γαλλία και η παθητική αντίσταση στο Ρουρ και τη Ρηνανία επιδείνωναν την εσωτερική κατάσταση.2

Η αστική τάξη είδε τη σωτηρία της στην καταδίωξη της εργατικής τάξης. Η πάλη της ενάντια στα Συμβούλια των Εργατών, οι συλλήψεις γραμματέων και στελεχών του Κόμματός μας, η απαγόρευση του κομμουνιστικού Τύπου και των προλεταριακών εκατονταρχιών (οι ομάδες μάχης που είχαν δημιουργηθεί μέσα στα εργοστάσια), καθώς και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που αργότερα σκέπασε όλη τη Γερμανία, όλ’ αυτά συνθέτουν την εσωτερική τακτική της κυβέρνησης η οποία ανήκει στους δεξιούς σοσιαλδημοκράτες…

Η δραστηριότητα του Κόμματος όσον αφορά τη συνέχεια του αγώνα για τη διαφύλαξη της ενότητας της Γερμανίας ενάντια στη Γαλλία, η στάση του Κόμματος στο εθνικό ζήτημα, επέτειναν τις δυσκολίες των φασιστών. Η εμπιστοσύνη σε μας μεγαλώνει όχι μόνο μέσα στις μάζες των εργατών, αλλά και στους υπαλλήλους, δημόσιους και μη, καθώς και στα μεσαία στρώματα. Το πρωτόγνωρα αναπτυσσόμενο κίνημα των επιχειρησιακών συμβουλίων δημιούργησε στο Κόμμα μια στέρεα βάση μέσα στα εργοστάσια.

Σε αυτές τις οργανώσεις δημιουργήθηκαν κι επιτροπές ελέγχου που είχαν ως στόχο τον αγώνα ενάντια στην ακρίβεια και την κερδοσκοπία, αλλά και τα συμβούλια των αγροτών τα οποία αναπτύσσονταν αργά, αλλά σταθερά.

Η κατάσταση στη Γερμανία είναι εξαιρετικά σοβαρή. Η παθητική αντίσταση στο Ρουρ έσπασε, η κυβέρνηση μεθοδικά προετοιμάζει τη συνθηκολόγηση ενάντια στη Γαλλία.

Ενα τμήμα των φασιστών υπό την καθοδήγηση του Λούντεντορφ (Ludendorff) και του Χίτλερ απειλεί μ’ εκστρατείες κι ένα άλλο υπό την καθοδήγηση του Καρ (Kahr) υποστηρίζει την κυβέρνηση του Ράιχ.

Στην πάλη ενάντια στους κομμουνιστές τα διάφορα φασιστικά ρεύματα θα δράσουν ενωμένα. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει επιβληθεί σε ολόκληρη τη Γερμανία…

Η αντεπανάσταση συνεχίζει τις προετοιμασίες της, χτίζει τους προμαχώνες της την ιστορική στιγμή που η κυβέρνηση προετοιμάζει την οριστική συνθηκολόγηση εναντίον του Πουανκαρέ (Poincaré). Η εργατική τάξη δραστηριοποιείται στον υπέρτατο βαθμό, σφυρηλατεί τα όπλα της. Η πολιτική και πιθανότατα στρατιωτική εκστρατεία ενάντια στην κόκκινη Σαξονία3 προετοιμάζεται, οι αντιθέσεις ανάμεσα στη Σαξονία και την υπόλοιπη Γερμανία οξύνονται. Οταν οι φασιστικοί κύκλοι της ανοιχτής σύγκρουσης τολμήσουν να προχωρήσουν στην πάλη για τη φασιστική δικτατορία, τότε το Κομμουνιστικό Κόμμα και το επαναστατικό προλεταριάτο της Γερμανίας θ’ αποδεχτούν την πρόκληση και θ’ αξιοποιήσουν τη μαχητικότητά τους για την κατάπνιξη της αντεπανάστασης.

Ακόμα κι αν οι ίδιοι αυτοί κύκλοι επιδιώξουν ν’ αποφύγουν προς το παρόν την ανοιχτή σύγκρουση, η γερμανική εργατική τάξη θα εξαναγκαστεί από τη γερμανική αστική τάξη και τον κρατικό μηχανισμό που της ανήκει να ξεκινήσει τον αγώνα για την πολιτική εξουσία, για την υπεράσπιση των συμφερόντων του προλεταριάτου. Ο,τι έγραψε ο σύντροφος Λένιν το 1906 μετά από την πρώτη ρωσική επανάσταση για «Τα διδάγματα από την εξέγερση της Μόσχας» χαρακτηρίζει τα στάδια ανάπτυξης της μελλοντικής γερμανικής επανάστασης. Εγραφε: «…η επανάσταση τραβάει μπροστά με το να δημιουργεί μια συσπειρωμένη και ισχυρή αντεπανάσταση, δηλαδή αναγκάζει τον εχθρό να καταφεύγει ολοένα και σε πιο έσχατα μέσα άμυνας και επεξεργάζεται με τον τρόπο αυτό όλο και πιο ισχυρά μέσα επίθεσης»4. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γερμανία είναι αναπόφευκτος.

Οταν το προλεταριάτο της Γερμανίας παλέψει από κοινού με την αγροτιά για την προλεταριακή επανάσταση ενάντια στη γερμανική αστική τάξη, ενάντια στους προδότες ηγέτες της εργατικής τάξης, ενάντια στον κρατικό μηχανισμό με τις στρατιωτικές του συμμαχίες, τότε το ξένο κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του, όλες αυτές οι δυνάμεις θα στραφούν ενάντια στη Γερμανία και θα προσπαθήσουν να συντρίψουν την εργατική τάξη, για να τεμαχίσουν στη συνέχεια τη Γερμανία σε ξεχωριστές αποικίες.

Ταυτόχρονα όμως η γερμανική επανάσταση θ’ αφυπνίσει και θα κινητοποιήσει κι άλλες δυνάμεις. Οι Γερμανοί εργάτες έχουν ήδη δεχτεί πολλές φορές ενεργητική και οικονομική βοήθεια από τους Ρώσους εργάτες κι αγρότες. Να θυμίσουμε την αποστολή σιτηρών για ψωμί προς τον πληθυσμό του Ρουρ, τη βοήθεια στους απεργούς της τελευταίας γενικής απεργίας. Ακριβώς όπως η εργατική τάξη της Αγγλίας εξανάγκασε πριν μερικούς μήνες την αγγλική κυβέρνηση να παραιτηθεί από μια επέμβαση στη Σοβιετική Ρωσία, έτσι και το προλεταριάτο της Ρωσίας, της Πολωνίας, της Τσεχοσλοβακίας και της Αγγλίας, γενικά το παγκόσμιο προλεταριάτο δε θ’ αφήσει τις δραστήριες κι επαναστατικές δυνάμεις του να εφησυχάσουν αν η ευρωπαϊκή Αντίδραση προσπαθήσει να καταπνίξει τη γερμανική επανάσταση. Η γερμανική επανάσταση δεν αφορά μόνο τη Γερμανία, αλλά είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα. Η μοίρα της γερμανικής επανάστασης είναι αδιάσπαστα δεμένη με τη μοίρα της ρωσικής επανάστασης.

Η διεθνής αστική τάξη τρέμει μπροστά στο φάντασμα της γερμανικής επανάστασης. Ετσι εξηγείται ο λευκός, φασιστικός τρόμος στην Ουγγαρία, έτσι εξηγείται η ανάπτυξη μορφών του φασισμού στην Ιταλία, τη Βουλγαρία και τελικά στην Ισπανία. Παντού μπορεί να διαπιστωθεί η ιμπεριαλιστική επιδίωξη των φασιστικών κυβερνήσεων να επεκτείνουν την εξουσία τους πέρα από τα δικά τους σύνορα.

Μια ήττα του γερμανικού εργατικού κινήματος θα πήγαινε δεκαετίες πίσω το επαναστατικό εργατικό κίνημα της Ευρώπης.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

* Κείμενο που αποτελεί μέρος άρθρου του Ερνστ Τέλμαν δημοσιευμένου στις 3 Οκτώβρη 1923. Δημοσιεύεται στην ΚΟΜΕΠ όπως ακριβώς περιλαμβάνεται στο λεύκωμα «Ernst Thälmann, Bilder, Dokumente, Texte» (Ερνστ Τέλμαν, Εικόνες, ντοκουμέντα, κείμενα), σελ. 86-87, απ’ όπου και μεταφράστηκε. Στην εν λόγω έκδοση δεν αναφέρεται η εφημερίδα ή το περιοδικό στο οποίο πρωτοδημοσιεύτηκε.

1. O Βίλχελμ Κούνο (Wilhelm Cuno) ήταν καγκελάριος της Γερμανίας από τις 22 Νοέμβρη 1922 μέχρι τις 12 Αυγούστου 1923. Δεν ανήκε σε κάποιο συγκεκριμένο αστικό κόμμα. Κατά τη διάρκεια της καγκελαρίας του και στο φόντο της «παθητικής αντίστασης» στην κατάληψη του Ρουρ εκτινάχτηκε ο πληθωρισμός και διολίσθησε τραγικά η αξία του μάρκου.

2. Το Γενάρη του 1923 οι Γάλλοι κατέλαβαν τη βιομηχανική «καρδιά» της Γερμανίας, την περιοχή του Ρουρ, με στόχο ν’ ασκήσουν πίεση για την καταβολή των πολεμικών αποζημιώσεων. Στις 13 Γενάρη 1923 ο καγκελάριος Β. Κούνο κάλεσε τον πληθυσμό σε «παθητική αντίσταση». Η πληρωμή των αποζημιώσεων από την κυβέρνηση προς Γαλλία και Βέλγιο σταμάτησε, η βιομηχανία, η διεύθυνση και οι μεταφορές παρέλυσαν εν μέρει λόγω συνεχόμενων απεργιών, οι υπάλληλοι δεν εκτελούσαν τις εντολές των Γάλλων, ενώ ξεδιπλώθηκαν κι ένοπλες επιθέσεις και σαμποτάζ απέναντι στις δυνάμεις κατοχής. Ταυτόχρονα η γερμανική κυβέρνηση ως μέσο προώθησης της «παθητικής αντίστασης» ανέλαβε την πληρωμή των μισθών των δύο εκατομμυρίων εργατών της περιοχής τυπώνοντας νέο χρήμα και τροφοδοτώντας ακόμα περισσότερο την εκτίναξη του πληθωρισμού σ’ ολόκληρη τη χώρα. Η ανασυγκροτούμενη γερμανική οικονομία δεν μπόρεσε να σηκώσει το βάρος αυτό, με συνέπεια ο νέος καγκελάριος Γκούσταφ Στρέσεμαν (Gustav Stresemann) να υποχρεωθεί στις 26 Σεπτέμβρη 1923 να κηρύξει το τέλος της «παθητικής αντίστασης». Η κατάληψη της περιοχής του Ρουρ από τα γαλλοβελγικά στρατεύματα τελείωσε τον Ιούλη-Αύγουστο του 1925, αφού κάτι τέτοιο προβλεπόταν στο λεγόμενο Σχέδιο Ντάουες (Daues) που είχε υπογραφεί το 1924 και καθόριζε εκ νέου τους όρους για την αποπληρωμή των πολεμικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία.

3. Στις 10 Οκτώβρη 1923 σχηματίστηκε στη Σαξονία κυβέρνηση με πρωθυπουργό το σοσιαλδημοκράτη Εριχ Τσάιγκνερ (Erich Zeigner), στην οποία συμμετείχαν και στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας. Ενα μέρος του ΚΚΓ καταλάβαινε αυτήν τη συμμετοχή (καθώς και την αντίστοιχη συμμετοχή στην κυβέρνηση της Θουριγγίας στις 6 Νοέμβρη 1923) ως εφαρμογή της «τακτικής του Ενιαίου Μετώπου», ενώ ένα άλλο πρότασσε την πρόσβαση στις στρατιωτικές αποθήκες και τον έλεγχο του στρατού σ’ αυτά τα κεντρικά κρατίδια, έτσι ώστε να συντελέσουν στην προλεταριακή επανάσταση που θα ξεσπούσε στη Γερμανία. Η κεντρική κυβέρνηση του Ράιχ έστειλε από το Βερολίνο στρατεύματα «για την αποτροπή της κομμουνιστικής ανατροπής». Στις 21 Οκτώβρη 1923 τα στρατεύματα του Ράιχ απάλλαξαν -στη βάση του διατάγματος εκτάκτου ανάγκης του σοσιαλδημοκράτη Νόσκε (Noske)- τη σαξονική κυβέρνηση από τα καθήκοντα της. Στην πραγματικότητα, όπως σημειώνει και ο Τέλμαν στο κείμενό του «Τα διδάγματα της εξέγερσης του Αμβούργου» που ακολουθεί, οι συμμετοχές αυτές αποτέλεσαν εμπόδιο κι ανασταλτικό παράγοντα στην προετοιμασία και διεξαγωγή της επανάστασης.

4. Β. Ι. Λένιν: «Τα διδάγματα από την εξέγερση της Μόσχας», «Απαντα», τ. 13, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 374.