... μια ιστοριούλα Σοσιαλισμού ...(Βουλγαρία)

H «Ολγα» είναι από την Βουλγαρία και εργαζόμενη εδώ και 15 χρόνια σε εργολάβο καθαρισμού στην Ελλάδα .Είναι περίπου 55 χρόνων με τον άντρα της στην Βουλγαρία ,τον γιό εργάτη στην Γερμανία και την κόρη παντρεμένη στην Αμερική . (Για λόγους προστασία της το όνομα είναι τυχαίο ).Είχαμε μια κουβεντούλα προχτές στη δουλεια από καρδιάς για τον Σοσιαλισμό που βιώσαν ως το 91 στην γείτονική χώρα …

«Ποτέ δεν είχαμε νοιώσει τέτοια απόγνωση και άγχος πως θα περάσει ο μήνας με τα λεφτά που παίρναμε στην Βουλγαρία επί «κομμουνισμού» .Ποτε δεν είχαμε νοιώσει τέτοια ανασφάλεια  για το μέλλον που νοιώθετε εσείς κι εμείς εδώ .Οτι παίρναμε ηταν καθαρά λεφτά και ο μήνας όχι μόνο έβγαινε άνετα αλλά περίσσευαν και αρκετά που έμεναν στην άκρη . Ούτε φόρους θυμάμαι ποτέ ,ούτε έκτακτες εισφορές στο κράτος ,ούτε νοίκια ,ούτε λογαριασμούς που αυξάνονταν συνεχώς ,αλλά το κυριότερο ποτέ αγχος μήπως σε διώξουν από την δουλειά ,ή πότε και αν θα πάρεις σύνταξη … Τα προιόντα είχαν σταθερές τιμές επί δεκαετίες ,υπήρχε αφθονία και επάρκεια ….μέχρι που φέραν την Περεστρόικα ο Γκορμπατσωφ και άρχισαν να παρατηρούνται τα πρωτα  φαινόμενα ελλείψεων και στην Βουλγαρία . Βέβαια δεν υπήρχε ποικιλία και ιλλουστρασιόν συσκευασίες στα καθημερινά αλλά τα προιόντα που εφοδιάζονταν η αγορά ήταν παντα καλής ποιότητας .»

ΕΡ : Τι δουλεία κάνατε εκεί Ολγα ;

«Εγώ ήμουν «χημικός μεταλλιωλόγος» και δούλευα σε Πυρηνικό Εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος (Εσείς εδώ παίρνετε ακόμα ρεύμα από την Βουλγαρία απ ότι ξέρω) ,ο άντρας μου δούλευε στο Κολχόζ της περιοχής και ήταν συντηρητής των αγροτικών μηχανημάτων του . Εγω έπαιρνα μηνιάτικο περίπου 300 Λ (λέβα ) και εκείνος λίγο πανω από 250 .Οταν παντρευτήκαμε το 83 μας παραχώρησε το κράτος δωρεάν ένα σπίτι με προοπτική ενός παιδιού ακόμα ,μια και ήμουν ηδη εγκυος στην κόρη .Οταν ήρθε και το δεύτερο παιδί ,μας πήγαν σε μεγαλύτερο και τότε αλλάξαμε ή συμπληρώσαμε τις ηλεκτρικές συσκευές και τα έπιπλα .Θυμάμαι είχαμε πάρει ένα Ανατολικογερμανικό ψυγείο ,μια κουζίνα Ρώσικη ,μια τηλεόραση Τσεχοσλοβάκικη κι ένα πλυντήριο Βουλγάρικο .Υπήρχαν και δυό τρεις άλλες επιλογές αλλά ο άντρας μου σαν πιο ειδικός στα μηχανολογικά πρότεινε αυτές τις συγκεκριμένες .Δεν είχαν την φινέτσα και την ποικιλία που έχετε εδώ αλλα αποδείχτηκαν λειτουργικά και γερά .Ακόμα τα έχουμε και δουλεύουν στην πατρίδα !! Επίσης επισκευάζονταν εύκολα και φτηνά ή ακόμα και τα άλλαζες αν ήθελες . Μπορούσες να τα αγοράσεις με χαμηλές δόσεις στο κράτος που στα κράταγαν από τον μισθό ή και μετρητοίς αν είχες απόθεμα χρημάτων .Εμείς επιλέξαμε το δεύτερο τότε μια και κάθε μήνα η οικογένεια έδινε 10 Λ (λεβα ) για ηλεκτρικό ,τηλέφωνο ,θέρμανση ,νερό (απεριόριστα ) και άλλα 10 για τις συγκοινωνίες όλης της οικογένειας ,αρα περίσσευαν πάντα αρκετά .

ΕΡ: Και η καθημερινότητα Ολγα πως ηταν ;

«Η διατροφή της οικογένειας  δεν ήταν ποτέ πρόβλημα γιατί οι γονείς συνήθως τρώγαμε στην δουλειά και τα παιδιά πάντα στο σχολείο … Οπότε ψωνίζαμε μόνο για βραδυνό και για τα Σαββατοκύριακα .Ποτέ όμως δεν θυμάμαι να ξοδέψαμε πάνω από 5 Λ την ημέρα για τρόφιμα .

Επίσης ποτέ δεν θυμάμαι να αγχωθήκαμε για τα παιδιά μας ,τι θα γίνουν ,πως θα σπουδάσουν ,αν βρούνε δουλειά ,σπίτι κλπ ,όπως τρέχετε νυχθημερόν εσείς εδώ …Και δεν μιλάμε μόνο για τα σχολεία και τις σπουδές τους .

Ακόμα και τα χόμπυ τους και τις δραστηριότητές τους τα κάλυπτε δωρεάν το κράτος .Ο γιός μου πχ του άρεσε το μπάσκετ ,η ιππασία και το κολύμπι ,στην κόρη άρεσε το πιάνο και το  πατινάζ στον παγο ….(δακριζει ) … τα έρμα ,λίγο τα πρόλαβαν αυτά ,τα πρώτα τους χρόνια μόνο ,ως το 91 που διαλύθηκαν όλα ….Ολα αυτά τα κάλυπτε το κολχοζ , ο νέος απλά διάλεγε τι του άρεσε να ασχολείται .Ποτέ επίσης δεν αγχωθήκαμε για θέματα υγείας ,δικά μας ή των παιδιών .Ας πούμε η κόρη μου που είχε αλλεργία την άνοιξη παρακολουθείτο μόνιμα από ειδική αλλεργιολόγο γιατρό όλα της τα χρόνια .Διακοπές πηγαίναμε κάθε χρόνο δωρεάν όλη η οικογένεια το καλοκαίρι σε εργατικά θέρετρα ,σε βουνό ή θάλασσα και αν ήθελαν τα παιδιά στο ενδιάμεσο σε παιδικές κατασκηνώσεις .Το κανόνιζες από τον χειμώνα αν θα πήγαινες με το πρόγραμμα του κολχόζ του άντρα ή με το δικό μου πρόγραμμα του συνδικάτου των επιστημόνων . Σε ότι αφορά την διασκέδαση μπορούσες πολύ φτηνά να πας όπου ήθελες ,από θέατρα και σινεμά ,μέχρι λουνα παρκ και συναυλίες .Πολύ διαδεδομένο όμως ηταν να μαζευόμαστε οι γειτονιές σε παρκα και όχθες ποταμιών την Κυριακή ,να ψήνουμε όλοι μαζί ,και να γλεντάμε με δικές μας ορχήστρες (σχεδόν όλοι παιζαμε καποιο μουσικο όργανο )

ΕΡ: Μας παρουσιάζεις έναν παράδεισο ! Αρνητικά δεν υπήρχαν ;

Σε σχέση μ αυτά εδω ,παράδεισος ηταν ...Πως δεν υπήρχαν  . Δεν σε άφηναν να ταξιδεύεις όπου ήθελες εξω απ την χώρα .Ακόμα και για άλλες σοσιαλιστικές χώρες μόνο με κρατική εγκριση πήγαινες ,για δυτικές ούτε λόγος ..Αυτο ήταν αρνητικό για πολύ κόσμο και ιδιαίτερα για τους νέους .Αν το συνδιάσεις και με το μεγάλο περίσσευμα χρημάτων που είχε ο καθένας μας γινόταν ολο και πιο πιεστικό. Κάθε νεου – και όχι μονο – ανθρώπου το όνειρο είναι να γνωρίσει ,γυρίσει τον κόσμο … Άλλο αρνητικό ήταν  αυτή η ελλειψη ποικιλίας προιόντων ,όλα αυτά τα «θαυμαστά» που εχετε στις βιτρίνες εδώ , αυτά τα ιλλουστρασιον που λεμε …(αλλα «φατε ματια ψαρια» τελευταία και για εσας …γελαει) .Αυτα μας θαμπωναν κι εμας ,αυτά ζηλεύαν κάποιοι .

ΕΡ: Γι αυτά  κατέρρευσαν όλα σε μια νύχτα ρε Ολγα ;

Δεν ήταν σε μια νύχτα .Ο Γκορμπατσώφ τα ξεκίνησε από την Ρωσία πρώτα με τα μεγάλα λόγια για καλυτέρευση του «κομμουνισμου» .Τοτε άρχισαν και τα πρώτα βάσανα σε χώρες σαν την δικιά μου .Ελλείψεις , οικονομικά προβλήματα αργότερα … Αδιαφορία στην κρατική μηχανή ,ρεμούλες κλπ . Τον πιστεψαμε σχεδόν όλοι .Ο πολύς ο κόσμος νομίσαμε ότι θα διατηρούνταν όλα αυτά που είχαμε και απλά επιπλέον θα είχαμε και την «αφθονία» των βιτρίνων των δικών σας ή την ελευθερία για ταξίδια . Δεν προσέξαμε όμως τι κρύβαν από πίσω οι βιτρίνες σας ….Το αφεντικό που έχω εγώ τώρα στο κεφάλι μου  και μου δίνει 400 ευρω το μηνα  για 12 ώρες δουλειά και τρέμει και η ψυχή μου μη με απολύσει …Ιδιους ακριβώς   εχουν ο αντρας μου στην πατρίδα και ο γιός μου στην Γερμανία ..Κι οσο για ταξίδια ...