Ινδονησία, 1965-66: Μια γενοκτονία ...χωρίς καμία σημασία

Οι ινδονησιακές σφαγές του 1965-66

Wikipedia

Οι ινδονησιακές σφαγές του 1965–1966 ήταν μια αντικομμουνιστική εκκαθάριση μετά από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα του κινήματος της 30 Σεπτέμβρη στην Ινδονησία. Οι περισσότεροι αποδεκτοί υπολογισμοί είναι ότι περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι δολοφονήθηκαν. Οι εκκαθαρίσεις ήταν κεντρικής σημασίας γεγονός για τη μετάβαση στη "Νέα Τάξη". Το ΚΚ Ινδονησίας (PKI) εξαλείφθηκε ως πολιτική δύναμη, και οι αναταραχές οδήγησαν στην πτώση του προέδρου Σουκάρνο και στην απαρχή της τριακονταετούς προεδρίας του Σουχάρτο.

Το αποτυχημένο πραξικόπημα απελευθέρωσε συσσωρευμένα κοινοτιστικά μίση, τα οποία είχαν κρατηθεί ζωντανά από το στρατό της Ινδονησίας, ο οποίος κατηγόρησε άμεσα για αυτά το PKI. Οι κομμουνιστές εκκαθαρίστηκαν από την πολιτική, την κοινωνική και τη στρατιωτική ζωή, ενώ το ίδιο το PKI απαγορεύτηκε. Οι σφαγές ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1965, τις εβδομάδες που ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος, και κορυφώθηκαν κατά το υπόλοιπο του έτους, πριν καταλαγιάσουν στους πρώτους μήνες του 1966. Ξεκίνησαν στην πρωτεύουσα Τζακάρτα, και απλώθηκαν στην Κεντρική και Ανατολική Ιάβα, και αργότερα, στο Μπαλί. Χιλιάδες από ντόπιους μπράβους και στρατιωτικές μονάδες σκότωσαν πραγματικά και υποτιθέμενα μέλη του PKI. Αν και οι φόνοι έγιναν σε όλη την Ινδονησία, οι χειρότεροι διαπράχθηκαν στα ισχυρά κέντρα του PKI στην Κεντρική Ιάβα, στο Μπαλί, και στη Βόρεια Σουμάτρα. Είναι πιθανό πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι να φυλακίστηκαν κάποια στιγμή.

Η προσπάθεια του Σουκάρνο να κρατήσει την ισορροπία του "Nasakom" (εθνικισμός, θρησκεία και κομμουνισμός) διαλύθηκε. Το σημαντικότερό του στήριγμα, το PKI, ουσιαστικά εξαλείφθηκε από τα άλλα δύο στηρίγματα -- τον στρατό και το πολιτικό Ισλάμ. Και ο στρατός βρέθηκε στο δρόμο για αναντίρρητη εξουσία. Τον Μάρτιο του 1967, ο Σουκάρνο απογυμνώθηκε από όση εξουσία του απέμενε από το προσωρινό κοινοβούλιο της Ινδονησίας, και ο Σουχάρτο ορίστηκε ως μεταβατικός πρόεδρος. Τον Μάρτιο του 1968 έγινε επίσημα εκλεγμένος πρόεδρος.

Οι σφαγές δεν αναφέρονται στα περισσότερα βιβλία της ιστορίας της Ινδονησίας και λίγο έχουν απασχολήσει τους Ινδονήσιους, ενώ λίγη διεθνής σημασία τους έχει συγκριτικά δοθεί. Οι ικανοποιητικές εξηγήσεις για την ένταση και την κλίμακα της βίας έχουν δυσκολέψει τους ιστορικούς όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων. Η δυνατότητα επιστροφής σε παρόμοιες ταραχές αναφέρεται ως παράγοντας του πολιτικού συντηρητισμού της κυβέρνησης της "Νέας Τάξης", καθώς και του ασφυκτικού ελέγχου της πάνω στο πολιτικό σύστημα. Η ετοιμότητα ενάντια σε μια αναμενόμενη κομμουνιστική απειλή παρέμεινε χαρακτηριστικό της τριακονταετούς προεδρίας Σουχάρτο.

[...]

Οι σφαγές

Οι σφαγές ξεκίνησαν τον Οκτώβρη του 1965 στη Τζακάρτα, εξαπλώθηκαν στην Κεντρική και Ανατολική Ιάβα και αργότερα στο Μπαλί, ενώ μικρότερα ξεσπάσματα σημειώθηκαν σε τμήματα άλλων νησιών, περιλαμβανομένης της Σουμάτρα. Οι κοινοτιστικές εντάσεις και τα μίση που είχαν συσσωρευτεί χρησιμοποιήθηκαν από τον στρατό, ο οποίος δαιμονοποίησε τους κομμουνιστές, και πολλοί πολίτες της Ινδονησίας συμμετείχαν στις σφαγές. Οι χειρότερες σφαγές διαπράχθηκαν στην Κεντρική και την Ανατολική Ιάβα, όπου υπήρχε η ισχυρότερη στήριξη στο PKI. Η κατάσταση ποίκιλε στην επικράτεια της χώρας και ο ρόλος του στρατού δεν εξηγήθηκε ποτέ πλήρως. Σε κάποιες περιοχές, ο στρατός οργάνωσε, ενθάρρυνε, εκπαίδευσε και εφοδίασε ομάδες πολιτών και τοπικές παραστρατιωτικές οργανώσεις. Σε άλλες περιοχές, η κοινοτική δράση μπράβων προηγήθηκε του στρατού, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις οι σφαγές  δεν ξεκινούσαν πριν οι στρατιωτικές μονάδες να νομιμοποιήσουν τη βία με παρότρυνση ή δια του δικού τους παραδείγματος. Η άμεση εμπλοκή του στρατού στις συγκρούσεις με το PKI συνέβη στις πιο πρώιμες φάσεις της σφαγής. Ως τα τέλη του Οκτώβρη, ομάδες θεοσεβούμενων Μουσουλμάνων μπήκαν στην διαδικασία σφαγής των κομμουνιστών, ισχυριζόμενες ότι ήταν καθήκον τους να εκκαθαριστεί η Ινδονησία από τον αθεϊσμό.

Σε κάποιες περιοχές, οι παραστρατιωτικές ομάδες πολιτών ήξεραν που να βρουν γνωστούς κομμουνιστές και υποστηρικτές τους, ενώ σε άλλες ο στρατός απαίτησε λίστες κομμουνιστών από τους επικεφαλείς των χωριών. Η ιδιότητα μέλους στο PKI δεν ήταν κρυφή και οι περισσότεροι ύποπτοι ταυτοποιήθηκαν εύκολα μέσα στις κοινότητες όπου ζούσαν. Η Αμερικανική πρεσβεία της Τζακάρτα εφοδίασε τον στρατό της Ινδονησίας με λίστες ως και 5.000 ύποπτων κομμουνισμού. Αν και κάποιες από τις τοπικές οργανώσεις του PKI οργάνωσαν αντίσταση και ανταπέδωσαν τις δολοφονίες, οι περισσότερες οδηγήθηκαν παθητικά στο θάνατο. Τα θύματα δεν ήταν όλα μέλη του PKI. Συχνά, η ταμπέλα "PKI" χρησιμοποιήθηκε ενάντια σε οποιονδήποτε βρισκόταν αριστερότερα του Εθνικού Κόμματος της Ινδονησίας (PNI). Σε άλλες περιπτώσεις τα θύματα ήταν απλώς ύποπτοι ή υποτιθέμενοι κομμουνιστές.

Οι μέθοδοι δολοφονίας περιελάμβαναν την εκτέλεση ή τον αποκεφαλισμό με γιαπωνέζικα ξίφη τύπου σαμουράι. Τα πτώματα πετάγονταν συχνά στα ποτάμια, και κάποια στιγμή οι αξιωματικοί παραπονέθηκαν στον στρατό ότι τα ποτάμια που έκβαλλαν στην πόλη Σουραμπάγια είχαν γεμίσει πτώματα. Σε περιοχές όπως το Κεντίρι ης Ανατολικής Ιάβα, μέλη της νεολαίας  Nahdlatul Ulama συγκέντρωναν τους κομμουνιστές, τους έκοβαν το λαιμό και πέταγαν τα πτώματα στα ποτάμια. Οι σφαγές ερείμωσαν ολόκληρα τμήματα χωριών, και τα σπίτια των θυμάτων λεηλατούνταν και συχνά παραδίδονταν στον στρατό.

Σε κάποιες περιοχές δολοφονήθηκαν ντόπιοι κινεζικής καταγωγής, και η περιουσία τους λεηλατήθηκε και κάηκε ως συνέπεια του αντικινεζικού ρατσισμού που χρησιμοποίησε την δικαιολογία ότι ο Aidit είχε φέρει το PKI εγγύτερα στην Κίνα. Στα κυρίως Χριστιανικά νησιά της Nusa Tenggara, οι Χριστιανοί ιερείς και δάσκαλοι μαρτύρησαν στα χέρια της Μουσουλμανικής νεολαίας. 

Αν και υπήρξαν ενίοτε απομονωμένες αναζωπυρώσεις των σφαγών ως το 1969, αυτές καταλάγιασαν σε μεγάλο βαθμό ως τον Μάρτη του 1966, όταν δεν υπήρχαν πια ύποπτοι ζωντανοί, ή όταν παρενέβαιναν οι αρχές.

Ξένη εμπλοκή και αντιδράσεις

Η διεθνής κοινότητα υποδέχτηκε τη σφαγή και τις εκκαθαρίσεις ως νίκη επί του Κομμουνισμού στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου. Οι δυτικές κυβερνήσεις κι ένα μεγάλο τμήμα των δυτικών ΜΜΕ προτιμούσαν τον Σουχάρτο και τη "Νέα Τάξη" από το PKI και την όλο και αριστερότερη "Παλιά Τάξη". Το πρωτοσέλιδο της αμερικανικής εφημερίδας US News and World Report έγραψε: "Ινδονησία: Ελπίδα...εκεί που δεν υπήρχε καμία". Ο αυστραλός πρωθυπουργός Harold Holt σχολίασε τους New York Times ότι: "Τώρα που βγήκαν απ' τη μέση 500,000 με ένα εκατομμύριο φιλοκομμουνιστές...νομίζω πως είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι έχει επέλθει αλλαγή πορείας." Το περιοδικό Time περιέγραψε την καταστολή του PKI ως "Τα καλύτερα νέα στην Ασία για τη Δύση." Ενθυμούμενος την συμπεριφορά των αμερικανών αξιωματούχων σε σχέση με τις σφαγές, ο αξιωματούχος αντικατασκοπείας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ  Howard Federspiel είπε: "κανείς δεν νοιαζόταν που τους έσφαζαν, εφόσον ήταν κομμουνιστές." 

Εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Robert F. Kennedy ήταν από τα ελάχιστα εξέχοντα πρόσωπα που καταδίκασε τις σφαγές. Τον Ιανουάριο του 1966 δήλωσε: "Μιλήσαμε ενάντια στις απάνθρωπες σφαγές των Ναζί και των Κομμουνιστών. Θα μιλήσουμε όμως και για την απάνθρωπη σφαγή στην Ινδονησία, όπου περίπου 100.000 κομμουνιστές δεν είναι οι θύτες αλλά τα θύματα;"

Τα κομμουνιστικά κράτη, αντιθέτως, άσκησαν σκληρή κριτική στις σφαγές. Η κινεζική κυβέρνηση δήλωσε ότι επρόκειτο για "φρικτά και διαβολικά εγκλήματα...χωρίς προηγούμενο στην ιστορία." Ένας γιουγκοσλάβος διπλωμάτης σχολίσε ότι "ακόμα κι αν υποθέσει κανείς ότι είναι ένοχο το Πολιτμπιρό [η ηγεσία του PKI], πράγμα που εγώ δεν θεωρώ, δικαιολογείται η γενοκτονία; Σκοτώστε την Κεντρική Επιτροπή, όχι 100.000 χιλιάδες ανθρώπους που ούτε ήξεραν ούτε συμμετείχαν σ' αυτό [στην συνωμοσία της 30 Σεπτεμβρίου]." Η κυβέρνηση Σουχάρτο καταδικάστηκε ως "στρατιωτικό φασιστικό καθεστώς" από την κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας. 

Σύμφωνα με την Kathy Kadane, μέλη της αμερικανικής κυβέρνησης πρόσφεραν τα ονόματα στόχων στον στρατό της Ινδονησίας, πράγμα που αρνούνται πολλοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ. Η εσωτερική αλληλογραφία ανέφερε αίτημα της Ινδονησίας για εξοπλισμό επικοινωνιών και μικρά όπλα για να εξοπλιστεί η Μουσουλμανική και εθνικιστική νεολαία στην κεντρική Ιάβα ώστε να χρησιμοποιηθεί ενάντια στο PKI",  πράγμα το οποίο αρνήθηκε το FBI. Ο H.W. Brands έγραψε ότι η κυβέρνηση Τζόνσον αρνήθηκε ρητά να παρέχει όπλα για την μαζική σφαγή ινδονήσιων κομμουνιστών. Σύμφωνα με τον Robert Cribb, tδεν υπάρχουν τεκμήρια ότι οι ΗΠΑ συνεισέφεραν στην αύξηση της κλίμακας των σφαγών. 

Ωστόσο, ο Mark Aarons ισχυρίζεται ότι αποχαρακτηρισμένες αναφορές αντικατασκοπείας δείχνουν πως "η CIA συνέθεσε στην πραγματικότητα αναλυτικές λίστες με τα ονόματα όσων θεωρούσε επικίνδυνους και τις έδωσε στις δυνάμεις του Σουχάρτο, οι οποίες βεβαιώθηκαν ότι όσοι ονομάζονταν εξαλείφθηκαν στις επιχειρήσεις μαζικών φόνων." Ο Alex Bellamy συμφωνεί, σημειώνοντας ότι ο στρατός της Ινδονησίας χρησιμοποίησε κατάλογο που περιείχε περίπου 5.000 ονόματα ατόμων για τα οποία υπήρχαν υποψίες ότι ήταν μέλη του PKI. Ο κατάλογος τους δόθηκε από την αμερικανική πρεσβεία στην Τζακάρτα, για να ταυτοποιηθούν κάποια από τα θύματα. Ο Bradley Simpson, Διεθυντής του Εγχειρήματος Τεκμηρίωσης για την Ινδονησία και το Ανατολικό Τιμόρ στο Αρχείο Εθνικής Ασφάλειας ισχυρίζεται ότι: "Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν άμεση εμπλοκή στον βαθμό που έδωσαν βοήθεια στον στρατό της Ινδονησίας, την οποία αυτός χρησιμοποίησε για να διευκολύνει τους μαζικούς φόνους." Η βοήθεια περιελάμβανε παροχή μικρών όπλων από τη CIA μέσω Ταϊλάνδης, όπως και την οικονομική ενίσχυση, μέσω της αμερικανικής κυβέρνησης, καθώς και περιορισμένο αριθμό εξοπλισμού επικοινωνιών, φαρμάκων και άλλων αγαθών, όπως παπούτσια και στρατιωτικές στολές, στον στρατό της Ινδονησίας. Σε ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα παραγωγής 2008 σχετικά με τις σφαγές το οποίο παρουσίασε ο Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών της Αυστραλίας, ο Bradley Simpson δήλωσε:

Τα έγγραφα αυτά έχουν καταστήσει εφικτή μια πολύ σαφέστερη κατανόηση του ρόλου των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Αυστραλίας και άλλων δυτικών κυβερνήσεων, τόσο για την απόπειρα να προκληθεί ένοπλη ανατροπή της κυβέρνησης της Ινδονησίας το 1965, όσο και για την στήριξη των μαζικών δολοφονιών από τον στρατό κι από ομάδες πολιτών μετά το κίνημα της 30 Σεπτέμβρη. Πριν απ' τα τελευταία χρόνια, οι μελετητές έκαναν σε μεγάλο βαθμό υποθέσεις για το ρόλο της CIA και άλλων γραφείων κατασκοπείας στην ανάπτυξη κρυφών επιχειρήσεων με στόχο την πρόκληση ένοπλης σύγκρουσης ανάμεσα στον στρατό της Ινδονησίας και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ινδονησίας,  το PKI. Όμως αυτά τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα αποκαλύπτουν μια εικόνα ενεργού εμπλοκής σε μια από τις μεγάλες θηριωδίες του εικοστού αιώνα, και καθιστούν τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές κυβερνήσεις de facto συνενόχους σ' αυτή την εκστρατεία μαζικής δολοφονίας η οποία διήρκεσε όλο το 1965 και ως το 1966.

Οι εξελίξεις μετά την παραίτηση του Σουχάρτο

Μετά την πτώση του Σουχάρτο λόγω της επανάστασης του 1988, το κοινοβούλιο της Ινδονησίας δημιούργησε μια Επιτροπή για την Αλήθεια και την Συμφιλίωση [Truth and Reconciliation Commission], για να αναλύσει τις μαζικές δολοφονίες, αλλά αυτή η επιτροπή ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδονησίας. Ένα ακαδημαϊκό συνέδριο για τις δολοφονίες πραγματοποιήθηκε στην Σιγκαπούρη το 2009.

Οι δολοφονίες παραλείπονται σε μεγάλο βαθμό από τα βιβλία ιστορίας της Ινδονησίας, τα οποία παριστάνουν τους φόνους ως "πατριωτική εκστρατεία" που είχε ως αποτέλεσμα λιγότερους από 80.000 θανάτους. Το 2004, τα σχολικά βιβλία άλλαξαν για λίγο για να περιλάβουν τα γεγονότα, αλλά το νέο πρόγραμμα σπουδών εγκαταλείφθηκε το 2006, μετά τις διαμαρτυρίες στρατιωτικών και ισλαμιστικών ομάδων. Κατόπιν, τα βιβλία που ανέφεραν τις μαζικές δολοφονίες κάηκαν με διαταγή του Γενικού Εισαγγελέα της Ινδονησίας. Το βιβλίο Αφορμή για μαζικό φόνο του John Roosa (2006) απαγορεύτηκε αρχικά από το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα.

Βλ. επίσης: Δράση της CIA στην Ινδονησία

http://leninreloaded.blogspot.gr/2014/07/joshua-oppenheimer-2012.html#comment-form

πηγη