ΗΘΟΠΟΙΟΣ , ενα επάγγελμα που ΔΕΝ είναι επάγγελμα !!

Όταν το θέατρο και οι ηθοποιοί υπηρετούν τον λαό κι όχι τις κατευθύνσεις της αστικής τάξης και εξουσίας ..

«Ναι! Πήρα μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ναι! Ημουνα στρατευμένη στο ΕΑΜ. Ναι! Ημουνα μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ναι! Δεν αποκηρύσσω την ιδεολογία μου, την πίστη μου και τη συμμετοχή μου στην Αντίσταση».

Μαρτυρία - «κειμήλιο» του ΕΑΜικού Θεάτρου στην Αθήνα

-(..) Το πιο τολμηρό, εντυπωσιακό και επικίνδυνο τόλμημα του αντιστασιακού θεάτρου της Αθήνας ήταν, όταν (μετά τις διαδηλώσεις: το κλείσιμο των μαγαζιών, την αποχή των δημοσίων υπαλλήλων από τις υπηρεσίες τους, τις διαδηλώσεις - σωστές μάχες, το κυνηγητό μας, τους σκοτωμούς στους δρόμους της Αθήνας, τους τραυματισμούς, τις συλλήψεις των συναγωνιστών μας από τους Γερμανούς και τους ελληνόφωνους συνεργάτες τους, μετά από όλα αυτά) το βράδυ, εμείς οι ηθοποιοί, κλείναμε τα θέατρα! Δεν είχε παράσταση εκείνο το βράδυ! Αυτό το μουγκό, άφωνο, κλειστό θέατρο, ήτανε μια κραυγαλέα διαμαρτυρία, σαν συνέχεια της μαχητικής διαμαρτυρίας της ημέρας. Και τότε πια... ήμασταν "στο στόμα του λύκου". Η Ασφάλεια ερχόταν την άλλη μέρα να μας ανακρίνει. "Γιατί δεν έπαιξες χτες;" Και... ακολουθούσε η... συνέχεια... και οι συνέπειες...

(..)»Το αντιστασιακό θέατρο είχε θύματα. Συλλήψεις, φυλακές, Χαϊδάρια, στρατόπεδα στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Εκτελέσεις...(και μετά την αποχώρηση των Γερμανών, στα στρατόπεδα της Ελ Ντάμπα από τους Αγγλους)».

Για την ιστορία αξίζει να παραθέσουμε τα ονόματα των καλλιτεχνών και τεχνικών του θεάτρου, οι οποίοι στη διάρκεια της ιταλογερμανικής κατοχής συνελήφθησαν, στάλθηκαν σε στρατόπεδα και εκτελέστηκαν:

Συλληφθέντες: Αιμίλιος Βεάκης, Μαίρη Βεάκη (κόρη του), Γιάννης Βεάκης (γιος του), Γιώργος Γληνός (αδελφός του Δημήτρη Γληνού), Καίτη Οικονόμου (Ντιριντάουα), Λίτσα Λαζαρίδου, Πάνος Πλέσσας, Ρένα Ντορ, Ρενάτο Μόρντο, Ζινέτ Λακάζ, Θόδωρος Μορίδης, Γιώργος Οικονομίδης, Πέλλος Κατσέλης, Δανάη Στρατηγοπούλου, Νίκος Κουρλιάφτης, Ασπασία Παπαθανασίου, Καίτη Βερώνη.

Σε στρατόπεδα της Γερμανίας: Ευγενία Γ. Μπαστινοπούλου (Λαμπρινού, γυναίκα του Γιώργου Λαμπρινού), Βάσω Ξηρού.

Εκτελεσμένοι: Λέανδρος Καβαφάκης, Μαρία Χατζοπούλου (Μανταλένα), Βάσω Αργυριάδη - Σταυροπούλου, Σοφία Μαυρίδη, Κώστας Κορδάτος (γιος του ιστορικού Γιάννη Κορδάτου).

Στο στρατόπεδο της Ελ Ντάμπα: Μίμης Φωτόπουλος, Γιώργος Θίσβιος, Κώστας Καπές, Βαγγέλης Γκούφας, Βαγγέλης Καμπέρος.

Στο βιβλίο της Ολ. Παπαδούκα, όμως, απαθανατίζεται και η συνέχεια του αγώνα και της θεατρικής, μουσικής, χορωδιακής και άλλης καλλιτεχνικής δραστηριότητας των ΕΑΜιτών καλλιτεχνών μετά το Δεκέμβρη, στα χρόνια του Εμφυλίου, στα «πέτρινα χρόνια» στα ξερονήσια και στις φυλακές και στην αναγκαστική προσφυγιά.

Αξίζει να διαβαστεί το αφιερωμένο στο ΕΑΜικο Θέατρο άρθρο και το βιβλίο της ηθοποιού και αγωνιστριας της Εθνικής Αντίστασης Ολυμπίας Βασιλικής Γ. Παπαδούκα..

απο τον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ

Να 'ταν μόνο τώρα που ενοχλεί το κόκκινο στον χώρο των ηθοποιών ; Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια ..

-Τι είναι αυτό ;

—Ποιο;

—Αυτό το κόκκινο κομμάτι πού βγαίνει από το πανταλόνι σου… Τι είναι; ξαναβρυχήθηκε.

—Α, αυτό ; Η πιτζάμα μου, κύριε πόλισμαν!

—Αρχιφύλαξ!

—Μάλιστα, κύριε αρχιφύλακα, δεν είναι κόκκινη σημαία!

—Και γιατί φοράς κόκκινη πιτζάμα ;

—Δεν είναι μόνο κόκκινη, έχει και μαύρα και άσπρα. Κατοχή, βλέπετε, είχε μια παλιά ρόμπα Η μάνα μου, και μου την έραψε πιτζάμα. Κ’ επειδή, σήμερα, κρύωνα πολύ, την άφησα από μέσα. Να κιόλας που θα μου χρειαστεί. Και ξεκούμπωσα το πανταλόνι μου για να δει και τ’ άλλα χρώματα να ησυχάσει.

Ο Αποστολής, αφού τον βάλανε και υπέγραψε κάτι, έφυγε γρήγορα-γρήγορα, για να πάει να ψαρέψει κι άλλους. Ο ανθυπολοχαγός στάθηκε λίγο και με κοίταξε.

—Θέλεις, μου λέει, να πάω σπίτι σου να πω τίποτα ;

Περίεργο ! Όταν μ’ έπιασε με τον Αποστόλη, ήτανε άγριος σαν τον Μεγαλέξαντρο. Τώρα, είχε γίνει γλυκός σα λουκούμι. Δεν καταλαβαίνω καλά τι μου συμβαίνει! Το ίδιο κ’ οι σκύλοι, από μακρυά με γαυγίζουνε, κι όταν με πλησιάσουνε μου κουνάνε χαρούμενοι την ουρά τους.

—Σ’ ευχαριστώ, τού λέω. Τι να τους πεις … πες τους πως με πιάσανε. Μένω προσωρινά, εκεί, στην οδό Καρνεάδου …

Απο το βιβλιο του Μιμη Φωτοπουλου «Όμηρος των Εγγλέζων – Ελ Ντάμπα» (εκδ. Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1980)

Στη διάρκεια της Κατοχής ο Μ. Φωτόπουλος είχε πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Ο Δεκέμβρης του 1944, η εξορία του στην Ελ Ντάμπα και οι διώξεις των ΕΑΜιτών ηθοποιών, τον σημαδεύουν. Η Συμφωνία της Βάρκιζας τον βρίσκει πίσω από τα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου. Στα τέλη Μάρτη του 1945, παίρνει το δρόμο του γυρισμού. «Εμείς που ήρθαμε τελευταίοι» - γράφει στην αυτοβιογραφία του - «είχαμε περάσει πάνω από δυόμισι μήνες στην έρημο. Είχαμε δοκιμάσει πολλούς εξευτελισμούς, πολλούς πόνους, πολλά βάσανα. Και στα σύρματα είχαμε αφήσει ένα ματωμένο κομμάτι της ζωής μας».Υπήρξε μέλος του ΔΣ του ΣΕΗ, μέλος της Πανελλήνιας Ενωσης Ελευθέρου Θεάτρου και πρόεδρος του ΔΣ Άρματος Θέσπιδος.

Παρά τη λαμπρή του καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο,το 1981, όταν θέλησε να συνταξιοδοτηθεί, δε στάθηκε δυνατόν. Είχε μόνο 1.400 ένσημα, που δεν αρκούσαν ούτε για τη μικρότερη σύνταξη. Επρεπε να δουλέψει άλλα πέντε χρόνια για να συμπληρώσει τη βάση. Δούλεψε. Τα συντάξιμά του συμπληρώθηκαν δια της βίας με τις τελευταίες ραδιοτηλεοπτικές εμφανίσεις του και με μια τιμητική σύνταξη από το ΥΠΠΟ, που όμως δε χάρηκε παρά ελάχιστα, αφού τα προβλήματα υγείας του τον πρόδωσαν.