Πώς θα τους σταματήσουμε;

Κάποτε ήταν καύχημά τους. Σήμερα την αναθεματίζουν και τη «μεταρρυθμίζουν» με δημογραφικά και οικονομικά επιχειρήματα.

Ο λόγος φυσικά για την κοινωνική ασφάλιση, μια από τις εμβληματικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης, που αστοί και σοσιαλίζοντες μεταρρυθμιστές την περιέφεραν παντού σαν απόδειξη ότι και ο καπιταλισμός μπορεί να προσφέρει «κοινωνική δικαιοσύνη».

Το σημερινό κουρέλιασμα κομμάτι-κομμάτι των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζόμενων δεν είναι τίποτε άλλο από ένα προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα της κρίσης και σήψης του μονοπωλιακού καπιταλισμού. Αυτό διδάσκει η ιστορική πείρα του εργατικού κινήματος και γι’ αυτό σοβαρές πλευρές του «ασφαλιστικού» πνίγονται μέσα στη συλλογική αμνησία, την οποία καλλιεργούν και εκμεταλλεύονται οι αστοί προπαγανδιστές.

Το κοινωνικό δικαίωμα των εργαζόμενων στην ασφάλιση κουρελιάζεται σήμερα ακριβώς γιατί για τους καπιταλιστές ήταν πάντοτε ένα «σκάνδαλο». «Σκανδαλώδη» έβρισκαν τα αφεντικά σε όλο το πρώτο μισό του 20ου αιώνα -όταν ψηφίζονταν στις περισσότερες χώρες οι πρώτοι συνολικοί ασφαλιστικοί νόμοι- την απαίτηση, η κάλυψη των εργατών να μην είναι ιδιωτική υπόθεση και εμπορικό προϊόν αλλά να αποτελεί μέρος του μισθού που πληρώνουν οι εργοδότες, χωρίς να τον μειώνει. Φυσιολογική αντίδραση, εφόσον οι καπιταλιστές ενδιαφέρονται πρωτίστως να μεγιστοποιούν την εξοικονόμηση και την κερδοφόρα αξιοποίηση του μεταβλητού κεφαλαίου που καταβάλλουν (μισθοί και κάθε είδους εισφορές).

Οι καπιταλιστές σε κάθε χώρα πάλεψαν λυσσαλέα ώστε να αποφύγουν ή να μειώσουν σημαντικά τη δική τους συμμετοχή στα ασφαλιστικά συστήματα, τα οποία ούτως ή άλλως στηρίχτηκαν κυρίως στα σημαντικά αποθεματικά των ταμείων αλληλοβοήθειας που είχαν παλαιότερα δημιουργηθεί από το υστέρημα των εργατών. Το μόνο που τους έκανε να τρέμουν και να υποχωρούν τελικά ήταν η δυναμική ενός παγκόσμιου εργατικού κινήματος που με φάρο την Οκτωβριανή Επανάσταση απειλούσε συνολικά την εξουσία τους, διεξάγοντας σκληρούς ταξικούς αγώνες που πληρώθηκαν με βαρύ φόρο αίματος.

Ωστόσο οι καπιταλιστές δεν παραιτήθηκαν ποτέ από τον ταξικό πόλεμο. «Σκάνδαλο» γι’ αυτούς παρέμενε η κοινωνική ασφάλιση ακόμη και την μεταπολεμική εποχή, οπότε άρχισαν να την επιδεικνύουν σαν «ακρογωνιαίο λίθο» του κράτους Πρόνοιας. Συνέχισαν να ερμηνεύουν κατά τα συμφέροντά τους την «ιερή» αρχή της «τριμερούς χρηματοδότησης», προσπαθώντας να ελαχιστοποιήσουν το ποσοστό της εργοδοτικής συμμετοχής, επιβαρύνοντας όσο περισσότερο γινόταν τους εργαζόμενους και φορτώνοντας στο κράτος κάθε παραχώρηση που αναγκάζονταν να κάνουν. Ήξεραν κάτι που οι ρεφορμιστές και άλλοι εργατοπατέρες απέκρυπταν: το δήθεν «ταξικά ουδέτερο» κράτος ήταν σε τελική ανάλυση κράτος των μονοπωλίων. Για την προάσπιση της καπιταλιστικής κερδοφορίας αναλαμβάνει να εγγυηθεί ασφαλιστικά δικαιώματα. Κι όταν παραστεί ανάγκη επιστρέφει τον λογαριασμό στους εργαζόμενους υπό τη μορφή του δημόσιου χρέους…

Επίσης, τα μονοπώλια, ιδίως σε αναπτυσσόμενες χώρες σαν την Ελλάδα, ανακάλυψαν το οικονομικό και πολιτικό «ψητό» που υπήρχε στην κοινωνική ασφάλιση. «Οικονομικό ψητό» π.χ. ήταν το διαχρονικό διαγούμισμα των εισφορών των εργαζόμενων που εγκαινιάστηκε με τον Αναγκαστικό Νόμο του 1951 και συνεχίστηκε στη Χούντα και στη Μεταπολίτευση, πάνω στο οποίο στηρίχτηκαν πολλά «οικονομικά θαύματα». «Πολιτικό ψητό» ήταν η αξιοποίηση του πολυπλόκαμου συστήματος των ταμείων για τη στερέωση της εξουσίας των αστικών κομμάτων, για τη διάβρωση συνειδήσεων, για την καλλιέργεια συντεχνιακού και ρεφορμιστικού πνεύματος σε κατηγορίες εργαζομένων και επαγγελματιών.

Αποδείχτηκε ότι, αν και οι καπιταλιστές ποτέ δεν συμβιβάστηκαν με την ιδέα να αποτελούν το «τρίτο μέρος» του «τριμερούς συστήματος», αξιοποίησαν μια χαρά τις αντιφάσεις και τις περιπλοκές του. Κι όποτε στριμώχνονταν από τους εργατικούς αγώνες - όπως την περίοδο της Μεταπολίτευσης- προτιμούσαν να δίνουν κάτι παραπάνω σε συντάξεις, εφάπαξ, «ποσοστά αναπλήρωσης», προκειμένου να ξεχνιούνται οι μισθολογικές διεκδικήσεις, αλλά και οι πομπές τους με τα χρήματα των ταμείων.

Οι «πομπές» και η διάβρωση συνειδήσεων συνεχίστηκαν και τα τελευταία τριάντα χρόνια, παρά το ότι το …πολύ «ψητό» είχε «φαγωθεί» και κατευθυνόμαστε ολοφάνερα προς το πλήρες ξήλωμα της κοινωνικής ασφάλισης. Το τζογάρισμα με τα ομόλογα π.χ. πέραν του ότι μετέφερε χρήμα των ταμείων σε μονοπωλιακές τσέπες, προωθούσε ταυτόχρονα τη χρήσιμη ιδέα της ιδιωτικής ασφάλισης-επένδυσης. Επίσης γενικευόταν ο αμοραλισμός με τη συμμετοχή και συνδικαλιστών (πούλημα νέας γενιάς εργαζόμενων με ανταλλάγματα - περίπτωση ΟΤΕ).

Κι έρχονται σήμερα οι απολογητές όλης αυτής της καπιταλιστικής σαπίλας δεκαετιών να ηθικολογήσουν! Ίσως μάλιστα να είναι πρόθυμοι να θυσιάσουν ακόμη και κάποια χτεσινά «χαϊδεμένα παιδιά» του συστήματος προκειμένου να πειστούν οι εργαζόμενοι να αποδεχτούν τις βάρβαρες περικοπές που τους εξαθλιώνουν και τους οδηγούν στη δουλειά ως τον τάφο. Θα βρεθούν άλλοι τρόποι πιο «οικονομικοί» ώστε το σύστημα να «χαϊδεύει τα παιδιά του»: αυτή είναι η ουσία της «κοινωνικής δικαιοσύνης» που πρεσβεύουν οι «σοφοί» εκπρόσωποι του γενικού καπιταλιστικού συμφέροντος…

Πώς θα τους σταματήσουμε;

Όχι πάντως ακολουθώντας τους ποικιλόχρωμους συμβιβασμένους εργατοπατέρες που χτες εξωράιζαν τις αντιασφαλιστικές κατευθύνσεις της ΕΕ, σήμερα κλαψουρίζουν περί «άγριου νεοφιλελευθερισμού» κι αύριο θα δικαιολογούν «από τα αριστερά» τα δικά τους αντιασφαλιστικά-αντιλαϊκά εγκλήματα, ζητώντας συγγνώμη από τους Γιαννίτσηδες.

Όχι με συντεχνιακές εκκλήσεις να εξαιρεθεί ως «βιώσιμο» το «ταμειάκι» του ενός ή του άλλου από την γενική ισοπέδωση.

Όχι με πουλήματα ή συμψηφισμούς ανάμεσα σε «γενιές», όχι με απολογίες επειδή έχουμε το …θράσος να ζούμε περισσότερο και να θέλουμε να δουλεύουμε λιγότερο.

Τα ασφαλιστικά μας δικαιώματα κατακτήθηκαν από εργαζόμενους που στον καιρό τους δεν ανέχτηκαν να εξαρτώνται τα δικαιώματά τους από την πορεία των μονοπωλιακών υπερκερδών. Δεν επένδυαν τις ελπίδες τους στα κέρδη εκείνων που μόνιμα και νόμιμα τους έκλεβαν τη ζωή. Αναγνώριζαν τον αληθινό αντίπαλο: την ίδια την εξουσία των καπιταλιστών και το δικαίωμά τους να ιδιοποιούνται τον κοινωνικό πλούτο.

Αυτό είναι σήμερα και το νόημα της ταξικής γραμμής του ΠΑΜΕ: οργάνωση, συσπείρωση και προετοιμασία των εργαζόμενων παντού για αντεπίθεση στο κεφάλαιο.

Μόνο έτσι μπορούμε να σταματήσουμε το προετοιμαζόμενο αντιασφαλιστικό έγκλημα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Μόνο έτσι κερδίζουμε τη ζωή μας.

Νίκος Ζαρταμόπουλος

Εφημερίδα Νέο Εμπρός, φ. 1113, 13-1-2016, σελ. 7