Η επικίνδυνη ένταση των τελευταίων ημερών στα σύνορα Σερβίας - Κοσόβου ήρθε να επιβεβαιώσει ότι τα διάφορα «φιτίλια» που έχουν «κληρονομήσει» στα Βαλκάνια οι πολύχρονες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, όχι μόνο εξακολουθούν να καίνε, αλλά ανατροφοδοτούνται στο έδαφος της όξυνσης ισχυρών ανταγωνισμών για τη γεωπολιτική «επιρροή» σε αυτήν την πάντα κρίσιμη περιοχή.
Τη βδομάδα που πέρασε, η ένταση συνεχίστηκε, με τον αποκλεισμό συνοριακών περασμάτων από Σέρβους του Κοσόβου, που αντιδρούν στην απόφαση της Πρίστινα να μην αναγνωρίζει τις σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας οχημάτων που έρχονται στο Κόσοβο (η απόφαση αυτή ήρθε ως απάντηση της αντίστοιχης πρακτικής του Βελιγραδίου να μην αναγνωρίζει τις πινακίδες της Πρίστινα, αφού δεν αναγνωρίζει την «ανεξαρτησία» του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσόβου).
Ενδεικτική του «θερμομέτρου» που ανεβαίνει ήταν η συγκέντρωση ισχυρών στρατιωτικών και ειδικών αστυνομικών δυνάμεων και στις δύο πλευρές των συνόρων: Η Πρίστινα έστειλε δυνάμεις της μονάδας ειδικών επιχειρήσεων «Rosu» της αστυνομίας, η δε σερβική κυβέρνηση έστειλε τεθωρακισμένα οχήματα των Ειδικών Δυνάμεων του στρατού, μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα της Πολεμικής Αεροπορίας. Επιπλέον, εμφανίστηκαν και ελικόπτερα και στρατιώτες της ΝΑΤΟικής δύναμης KFOR.
Ο Σέρβος Πρόεδρος Αλ. Βούτσιτς δήλωσε ότι «εμείς δεσμευόμαστε για τη διατήρηση της ειρήνης», αλλά - πρόσθεσε - «σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουμε τον εξευτελισμό ούτε της Σερβίας ούτε των πολιτών της». Ο δε Κοσοβάρος πρωθυπουργός, Α. Κούρτι, κατηγόρησε το Βελιγράδι για τη νέα ένταση, συνδέοντας ανοιχτά τη στάση του με τις επιδιώξεις Ρωσίας και Κίνας στην περιοχή. Συγκεκριμένα, επέκρινε τη Σερβία ότι «απάντησε δυναμικά συγκεντρώνοντας στρατιωτικές δυνάμεις και όπλα, όπως ρωσικά άρματα μάχης και μαχητικά αεροσκάφη» και επειδή «λαμβάνει δωρεές από την ΕΕ χωρίς να εφαρμόζει αξίες», παρατηρώντας ότι «θα πρέπει να εκδημοκρατιστεί και όχι να στρατιωτικοποιηθεί από τη Ρωσία και την Κίνα».
Η νέα ένταση επανέφερε στο επίκεντρο τα παζάρια για την «επίλυση» της «εκκρεμότητας», τα ανταλλάγματα που μπορούν να δοθούν στο Βελιγράδι για την αναγνώριση της οριστικής και επίσημης απόσχισης του Κοσόβου από την σερβική επικράτεια. Σε αυτό το παζάρι Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο (βλέπε συμφωνία που υπογράφτηκε πριν ένα χρόνο στο Λευκό Οίκο για την οικονομική συνεργασία Σερβίας - Κοσόβου, νέα περιοδεία της προέδρου της Κομισιόν στην περιοχή αυτές τις μέρες ενόψει και της Συνόδου ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων που θα γίνει την άλλη βδομάδα), καθώς μια τέτοια «λύση» είναι άρρηκτα δεμένη με την επιδίωξη «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Δυτικών Βαλκανίων. Η υλοποίηση αυτού του στόχου ωστόσο παραμένει περίπλοκη, με φόντο και την παρέμβαση που συνεχίζουν στην περιοχή η Ρωσία αλλά και η Κίνα.
Δεν ήταν καθόλου τυχαία τα σχόλια που έσπευσε να κάνει η Ρωσία για το Κόσοβο, κατηγορώντας την Πρίστινα για «προβοκάτσιες» και για «πρόκληση με στόχο τη συνέχιση της εθνοκάθαρσης και την απέλαση Σέρβων από το Κοσσυφοπέδιο».
Η δε εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, εξέφρασε ανησυχία για τις «ανεύθυνες ενέργειες των αλβανικών αρχών του Κοσόβου» και ζήτησε «να ασκηθεί πραγματική πίεση στην Πρίστινα να αποσύρει τις δυνάμεις ασφαλείας της από το βόρειο Κόσοβο και να αποτρέψει το να εξελιχθεί η κατάσταση σε ανοιχτή σύγκρουση».
Την Τετάρτη, ο Σέρβος Πρόεδρος Αλ. Βούτσιτς συνάντησε τον Ρώσο πρέσβη στο Βελιγράδι, Αλεξάντερ Μποτσαν - Χαρτσενκο, ο οποίος από την πλευρά του εκτίμησε ότι η στάση της Πρίστινα δείχνει πως δεν έχει βούληση για ένα διμερή συμβιβασμό. Σημειωτέον ότι οι δύο άνδρες συζήτησαν και για τα σερβο-ρωσικά σχέδια στον οικονομικό τομέα, ενόψει και της συνάντησης που θα έχει η διακυβερνητική επιτροπή που έχουν συγκροτήσει για την εμπορική, οικονομική, επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία.
Επίσης, ο Βούτσιτς συνάντησε και την πρέσβειρα της Κίνας στο Βελιγράδι, Τσεν Μπο, η οποία δήλωσε ότι «η μονομερής δράση δεν ωφελεί την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή». Σύμφωνα με τα σχετικά σερβικά ρεπορτάζ, η Τσεν είπε ότι «η Κίνα σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Σερβίας στο θέμα του Κοσόβου και των Μετοχίων (σ.σ. η σερβική ονομασία για την επαρχία που περιλαμβάνει το Κοσσυφοπέδιο), κατανοεί και στηρίζει τα νόμιμα αιτήματα της Σερβίας, περιλαμβανομένων αυτών για την προστασία των δικαιωμάτων του σερβικού πληθυσμού σε Κόσοβο και Μετόχια στην ασφάλεια». Στη συνάντηση συζητήθηκαν επίσης διμερείς επενδύσεις ειδικά στις Υποδομές, όπως η ταχεία σιδηροδρομική σύνδεση Βελιγραδίου - Βουδαπέστης (που αποτελεί μέρος των κινεζικών «Δρόμων του Μεταξιού» στα Βαλκάνια).
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, από την άλλη πλευρά, αστικά επιτελεία μέσω αρθρογραφίας πρόβαλαν την αξίωση να επιταχυνθούν οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη του Κοσόβου στο ΝΑΤΟ, ανεξάρτητα από την πορεία των συνομιλιών με τη Σερβία. «Το Κόσοβο χρειάζεται μια ατσάλινη απάντηση στις κακόβουλες προθέσεις της Ρωσίας και, ακόμα περισσότερο, της Κίνας, και οι ΗΠΑ μπορούν να βοηθήσουν» τόνιζε την Τετάρτη με άρθρο του στην «Pristina Insight» ο Ντέιβιντ Φίλιπς, πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί κυβερνήσεων Μπους, Κλίντον και Ομπάμα. «Οι ΗΠΑ μπορούν να φτιάξουν τις ένοπλες δυνάμεις του Κοσόβου με εκπαίδευση και εξοπλισμό που πληρεί τα ΝΑΤΟικά πρότυπα», ανέφερε, και κατέληγε ανοιχτά: «Το ΝΑΤΟ μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο για την ικανότητα του Κοσόβου, επισπεύδοντας τη διαδικασία για την ένταξή του στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ για τον "Συνεταιρισμό για την Ειρήνη" και παρέχοντάς του ένα καθαρό μονοπάτι προς ένταξη στο ΝΑΤΟ μέχρι το 2028».
Μετά από μέρες κλιμάκωσης της έντασης, την Πέμπτη ανακοινώθηκε ότι μετά από συνάντηση του απεσταλμένου της ΕΕ Μίροσλαβ Λάιτσακ με τους διαπραγματευτές των δύο πλευρών, Βελιγράδι και Πρίστινα συμφώνησαν ότι το Σάββατο 2 Οκτώβρη θα απομακρυνθούν από τα σύνορα οι ειδικές δυνάμεις των δύο πλευρών, όπως και ότι θα σταματήσουν οι αποκλεισμοί, αλλά και ότι θα αναπτυχθεί στο σημείο η ΝΑΤΟική δύναμη KFOR για «σχεδόν δύο βδομάδες».
Για το επίμαχο θέμα των πινακίδων κυκλοφορίας αναφέρεται ότι θα εφαρμοστεί προσωρινά «το καθεστώς αυτοκόλλητων ετικετών», ενώ θα συσταθεί «ομάδα εργασίας» για την εξεύρεση «μόνιμης και βιώσιμης λύσης»...
Στο έδαφος βέβαια των εντεινόμενων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή, είναι σαφές ότι τέτοιες συμφωνίες αποτελούν προσωρινούς συμβιβασμούς που δεν αναιρούν τις εντεινόμενες αντιθέσεις και τους κινδύνους για τους λαούς.
Σημειώνεται ότι στα μέσα της περασμένης βδομάδας, σε κοινή ανακοίνωσή τους οι δήμοι του Κοσόβου με σερβική πλειοψηφία αντέδρασαν στην ανάπτυξη της ΝΑΤΟικής KFΟR, ζητώντας πρώτα η Πρίστινα να ανακαλέσει την απόφασή της για τις σερβικές πινακίδες. Οι τέσσερις Σέρβοι δήμαρχοι που υπέγραφαν την ανακοίνωση κατηγορούσαν τη Πρίστινα ότι «θέτει σε κίνδυνο την ελευθερία κίνησης» και ότι «οι δημότες μας μαζί με τους αντιπροσώπους τους δεν είναι διαθέσιμοι να δεχτούν την πρόθεση της Πρίστινα να μας βάλει σε γκέτο».
Σημειωτέον ότι ο σχηματισμός της λεγόμενης «Κοινότητας Σερβικών Δήμων» στο Κόσοβο -με χοντρό «παζάρι» για τις εξουσίες και το βαθμό αυτονομίας που θα έχει αυτή- είναι βασικό ζητούμενο για το Βελιγράδι και αξιοποιείται ως ένας βασικός μοχλός στη διαπραγμάτευση για την πιθανή αναβάθμιση της συμμετοχής του Κοσόβου σε διεθνείς οργανισμούς, πριν «διευθετηθούν» οριστικά οι σχέσεις του με τη Σερβία.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, τα πολλαπλά «φιτίλια» που καίνε στην περιοχή, ήρθαν να «υπενθυμίσουν» εμφατικά και οι ανακοινώσεις που έκαναν οι Σέρβοι της Βοσνίας, για συγκρότηση αυτοτελούς στρατιωτικής δύναμης. Ο ηγέτης τους Μ. Ντόντιτς δήλωσε ότι «θα αποσύρουμε τη συμφωνία μας για το κοινό βοσνιακό στρατό», με ψηφοφορία που θα γίνει στο κοινοβούλιο της Σερβικής Δημοκρατίας (που αποτελεί τμήμα της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης), και «θα προτείνουμε τον σχηματισμό στρατού της Σερβικής Δημοκρατίας μέσα σε μερικούς μήνες».
Εντονες ήταν οι αντιδράσεις από την πλευρά των ΗΠΑ και της ΕΕ, όπως και του εκπροσώπου των Κροατοβόσνιων στην τριμερή προεδρία της χώρας, Ζέλικο Κόμσιτς, ο οποίος μίλησε για «εγκληματική πράξη ανταρσίας»...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου