Στην μητέρα των μαχών ...ΣΤΑΛΙΝΓΚΡΑΝΤ

 

Σαν σήμερα, το 1942, αρχίζει στο Στάλινγκραντ η πολιορκία της дом Павлова, μιας πολυκατοικίας σε στρατηγικό σημείο του κέντρου, η οποία έλεγχε δύο λεωφόρους.

Επρόκειτο για μία τετραόροφη πολυκατοικία, με τέσσερις εισόδους, στην οδό Πενζένσκαγια 61, στην πλατεία Λένιν της πόλης. Χτίστηκε στα μέσα της 10ετίας του ‘30 από τον αρχιτέκτονα, Σεργκέι Βολοσίνοφ σε μια από τις πιο περιζήτητες συνοικίες του Στάλινγκραντ, αφού εκεί βρίσκονταν το Σπίτι των Διαβιβαστών, το Σπίτι των εργαζομένων στην Λαϊκή Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων (NKVD), το Σπίτι των Σιδηροδρομικών κ.ά.

 

 

 

 Αποψη του Σπιτιού με μνημειακή κατασκευή όπως είναι σήμερα

 

Στο Σπίτι του Πάβλοφ ζούσαν κυρίως οικογένειες στελεχών της βαριάς βιομηχανίας. Δίπλα του είχε χτιστεί ένα ακριβές αντίγραφό του, το οποίο έμεινε επίσης στην ιστορία ως το Σπίτι του Ζαμπολότνι, από το όνομα του υπολοχαγού υπερασπιστή του. Τα δύο κτίρια θα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο στην άμυνα της πόλης. Ανάμεσά τους περνούσε ένας σιδηρόδρομος προς το κτίριο του Κρατικού Μύλου Νο4, γνωστού προεπαναστατικά ως ο «μύλος Γκέρχαρντ».

Μία αναγνωριστική – αναχαιτιστική ομάδα στρατιωτών, αποτελούμενη μόλις από τέσσερις μαχητές υπό τον λοχία Πάβλοφ, καταφέρνουν να καταλάβουν το κτίριο που είχαν χρεωθεί και να οχυρωθούν.

Αποκρούοντας τις λυσσασμένες γερμανικές αντεπιθέσεις επί τρία συνεχόμενα 24ωρα, μόνοι τους αυτοί οι τέσσερις μαχητές, στο σπίτι έφτασαν ενισχύσεις υπό τον υπολοχαγό Αφανάσιεφ, εξοπλίζοντας τους αμυνόμενους με πολυβόλα, αντιαρματικά και πυρομαχικά, ανεβάζοντας τον αριθμό των υπερασπιστών σε 31 άντρες και μετατρέποντάς το σε πραγματικό φρούριο και σημαντικό σημείο αναφοράς για την άμυνα του Συντάγματος και γενικά όλης της 13ης Μεραρχίας Πεζικού.

 

 

Ο Βίλχελμ Ανταμ, συνταγματάρχης της Βέρμαχτ το 1942, αναφέρει στα απομνημονεύματά του μία μαρτυρία του συνταγματάρχη, Ρόσκε, σύμφωνα με την οποία, ενώ τα γερμανικά τμήματα ανακατέλαβαν το ισόγειο του κτιρίου, δεν μπόρεσαν να το καταλάβουν ποτέ ολοκληρωτικά. Για τους ναζί παρέμεινε μυστήριο το πώς οργανώθηκε τέτοια άμυνα σε όλο το μήκος των επάνω ορόφων.

Οι Γερμανοί επιτίθονταν στο κτίριο καθημερινά και πολλές φορές μέσα στην μέρα. ‘Οποτε οι στρατιώτες ή τα τεθωρακισμένα πλησίαζαν το σπίτι, ο Αφανάσιεφ και οι μαχητές του «υποδέχονταν» τους ναζί με μια κόλαση φωτιάς από κάθε μεριά του κτιρίου, τα υπόγεια, τα παράθυρα και την στέγη.

 

 Επιγραφή σε τοίχο του Σπιτιού αμέσως μετά την απελευθέρωση, με ονόματα των υπερασπιστών του

 

Ολο αυτό το διάστημα, δηλαδή από τις 27 Σεπτεμβρίου μέχρι και τις 25 Νοεμβρίου του 1942, στα υπόγεια υπήρχαν άμαχοι, μέχρι και την αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού.

Από τους 31 υπερασπιστές του Σπιτιού του Πάβλοφ, σκοτώθηκαν τρεις: Ο υπολοχαγός, Α. Τσερνισένκο, ο λοχίας, Ι. Χαϊτ και ο στρατιώτης, Ι. Σβίριν. Οι Πάβλοφ και Αφανάσιεφ τραυματίστηκαν αλλά επέζησαν.

Επί 58 μερόνυχτα το Σπίτι του Πάβλοφ άντεξε τις γερμανικές επιθέσεις, με τον φασιστικό στρατό να μην μπορέσει ποτέ να το ανακαταλάβει. Οι απώλειες των ναζί ήταν τεράστιες, αν και ούτε οι γερμανικές, ούτε οι σοβιετικές πηγές μπορούν να τις προσδιορίσουν με ακρίβεια. Με πικρό χιούμορ, ο στρατάρχης, Β. Τσουικόφ, στα απομνημονεύματά του αναφέρει, ότι «εκείνη η μικρή ομάδα, υπερασπιζόμενη ένα σπίτι, εξόντωσε περισσότερους εχθρούς, από όσους έχασαν οι χιτλερικοί για την κατάληψη του Παρισιού».

https://www.toperiodiko.gr/%CF%84%CE%BF-%CF%83%CF%80.../...

 

 Και κάτι τελευταίο: Στους επιχειρησιακούς χάρτες του επιτελείου του Ναζι στρατάρχη Πάουλους που βρήκαν οι Σοβιετικοί μετά την παράδοσή του, το Σπίτι του Πάβλοφ χαρακτηριζόταν ως «φρούριο»…