Η αυτοτέλεια της δράσης των Κομμουνιστικών Κομμάτων είναι μια αρχή της οποίας η σημασία έγινε κατανοητή μετά από πολλά λάθη και πολλές θυσίες. Οι Κομμουνιστές έμαθαν με τον δύσκολο τρόπο ότι η εκχώρηση του δικαιώματός τους να χαράζουν αυτόνομα πολιτική, να διατηρούν πλήρη ανεξαρτησία από άλλα κόμματα, οπωσδήποτε και αν ονομάζονται αυτά, σε ό,τι αφορά τη δράση και τις στοχεύσεις τους, είναι απόλυτα απαραίτητη--είναι προϋπόθεση επιβίωσης όχι απλώς κομματικής, αλλά επιβίωσης της αυτονομίας των στοχεύσεων και των μεθόδων, της στρατηγικής και της τακτικής, του ίδιου του εργατικού κινήματος.
Είναι ωστόσο προφανές ότι η αρχή της αυτοτέλειας αφορά την δράση ενός ΚΚ μέσα στη χώρα του. Εκτός χώρας εκδηλώνει την ισχύ της μια άλλη και επίσης σημαντική αρχή, η αρχή της διεθνιστικής συνεργασίας και αλληλεγγύης με όμορρα κόμματα της εργατικής τάξης. Όντας αυτοτελές, αυτόνομο, κάθε ΚΚ αποφασίζει με βάση τις αναλύσεις του, την πείρα που έχει αποκομίσει, και τη στρατηγική του, τη συμμετοχή του και τον χαρακτήρα της συμμετοχής του σε διάφορες διεθνείς κομματικές ομοσπονδίες, ενώσεις, κλπ. Τις αποφάσεις του αυτές τις επανεξετάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα, και τις ανανεώνει ή τις εγκαταλείπει, όπως έκανε το ΚΚΕ με τη συμμετοχή του στο GUE/NGL μετά από περίσκεψη για τα πολλά και διάφορα προβλήματα στην ίδια του την αυτοτέλεια ως κόμματος που δημιούργησε αυτή η συμμετοχή.
Είναι εφικτό ένα ΚΚ να συμμετέχει, ανάμεσα σε άλλες μορφές διεθνών συνομαδώσεων, σε διεθνείς ομάδες κομμάτων όπου η αρχή της αυτοτέλειας της δράσης είναι κοινή αρχή. Σ' αυτήν όμως την περίπτωση τίθεται πάντοτε ένα ζήτημα σχετικά με την αρχή της αυτοτέλειας: αν όλα τα συμμετέχοντα κόμματα την τηρούσαν απαρεγκλίτως και στις μεταξύ τους σχέσεις (στο διεθνές δηλαδή επίπεδο), τότε θα ήταν αδύνατη η γεφύρωση οποιασδήποτε διαφοράς εκτίμησης που εκδηλώνεται πάνω σε ένα θέμα στις μεταξύ τους συζητήσεις. Είναι λοιπόν εύλογο ότι σε τέτοιες περιπτώσεις, σε περιπτώσεις που ο στόχος της από κοινού ενδυνάμωσης μέσω της συνεργασίας έχει προτεραιότητα, η εκάστοτε κομματική αυτοτέλεια παύει να έχει απόλυτο χαρακτήρα και επιχειρούνται συμβιβασμοί, κυρίως με τη μορφή εντοπισμού σημείων συναίνεσης με ταυτόχρονο υποτονισμό των όποιων διαφορών. Επειδή δε δεν βρισκόμαστε πια σε μια εποχή όπου ένα ΚΚ υπερτερεί όλων των άλλων σε κύρος όπως συνέβη με την Γ' Διεθνή, αυτοί οι συμβιβασμοί δεν είναι πιθανό να είναι μονής κατεύθυνσης αλλά αμοιβαίοι. Κανένα κόμμα μιας τέτοιας ένωσης δεν μπορεί να υπαγορεύσει στο άλλο την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει, παρά με το διάλογο και τη συζήτηση να προσπαθήσει να πείσει για την ορθότητα της δικής του προσέγγισης. Και κανένα δεν μπορεί να υποκαταστήσει ένα κόμμα με το οποίο τυχαίνει να έχει διαφορές στην δική του χώρα, ούτε να αποκτήσει ως δια μαγείας τους δικούς του δεσμούς με την "δική του" εργατική τάξη. Ο στοιχειώδης ρεαλισμός επιβάλλει την αποδοχή αυτών των πραγματικοτήτων στη διεθνή δράση ενός ΚΚ.
Για τους λόγους αυτούς δεν μπορεί να ταυτίζεται εξ ορισμού η όποια συμβιβαστικότητα στη στάση ενός ΚΚ εντός χώρας και διεθνώς--δεν μπορεί να ταυτίζονται μεταξύ τους εκ των προτέρων, ωσάν να πρόκειται για της ίδιας τάξης θέματα. Εντός της χώρας, ένα ΚΚ που θυσιάζει ένα τμήμα της αυτοτέλειάς του κινδυνεύει άμεσα να θυσιάσει τα πάντα -- ιδιαίτερα σε περιόδους όπου η ταξική συνείδηση της τάξης που εκπροσωπεί κινείται σε χαμηλά επίπεδα, σε περιόδους που το ίδιο καλείται να "κρατήσει" ακόμα και με μεγάλες θυσίες στη λαϊκή απεύθυνση, σε περιόδους που η επιλογή "συμβιβασμός ή απαρέγκλιτος αγώνας" μεταφράζεται αφενός σε μια κατηφόρα δίχως τέλος και αφετέρου σε μια μαρτυρική ανηφόρα. Εκτός της χώρας, και ακριβώς επειδή αποφασίζει αυτοτελώς το ίδιο σε ποιες διεθνείς ενώσεις μετέχει και με ποιον ρόλο και στόχο κάθε φορά, ένα ΚΚ είναι αναγκασμένο να αποφασίσει αν θα εκχωρήσει ένα ορισμένο κομμάτι της αυτοτέλειάς του --αν θα σχετικοποιήσει την αυτοτέλειά του σε ένα βαθμό-- στον συντονισμό του με κόμματα με τα οποία υπάρχουν δεκάδες επιμέρους ζητήματα με τα οποία μπορεί να έχει διαφορές. Φυσικά, όπως ειπώθηκε πριν, τίποτε δεν μπορεί να αποκλείσει, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ένα ΚΚ να εκτιμήσει ότι οι συμβιβασμοί που απαιτούνται ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια, ότι απειλούν στην ουσία της την αυτοτέλειά του. Στην περίπτωση αυτή πράττει ανάλογα (στο πιο απλό επίπεδο: δεν υπογράφει μια κοινή ανακοίνωση στην οποία έχουν συμφωνήσει άλλα κόμματα αλλά το ίδιο διαφωνεί), καθώς στο δίλημμα "αυτοτέλεια ή ευρεία διεθνής συνεργασία", αν και όταν αυτό τεθεί, πρέπει να υπερισχύει πάντα η πρώτη, διότι ένα ΚΚ που έχει απωλέσει την αυτοτέλειά του έχει πάψει να μπορεί να λειτουργήσει επαναστατικά, έχει εκχωρήσει αυτή τη δυνατότητα στον "ρεαλισμό" ή τον "πραγματισμό".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου